Ceratophyllum die wij beter kennen als Hoornblad is een plant die volledig onder het wateroppervlak groeit. Dat maakt de plant ook zoon uitstekende zuurstofplant die mijns inziens in geen enkele natuurlijke vijver mag ontbreken. Over de gehele wereld zijn er slechts zes soorten Ceratophyllum bekend waarvan er twee geschikt zijn voor in Nederland en België. De kransstandige, diep gaffelvormig-gedeelde bladeren zijn groen van kleur. Ceratophyllum is één van de zuurstofplanten die geen wortels heeft. Hoornblad behoeft dan ook niet in manden geplant in de vijver gezet te worden. Aan de Ceratophyllum zitten witte stengels die vaak voor de wortels aangezien worden. Dit zijn echter gespecialiseerde stengels bedoeld voor vasthechting en voedselopname. Deze opmerkelijke kruidachtige zuurstofplant bloeit zelfs onder water. De alleenstaande bloemen van de Ceratophyllum zitten in de bladoksels. Doordat de bloemen volledig onder water bloeien vindt de bestuiving ook onder water plaats. De meeldraden laten in zijn geheel los en stijgen naar het wateroppervlak. Eenmaal daar gaan de helmen open en zinkt het stuifmeel naar beneden waar het de bedoeling is in contact te komen met de stijlen. Mannelijke bloemen tellen ongeveer twaalf bloemdekbladen en en 15 meeldraden en vrouwelijke bloemen tellen tellen negen bloemdekbladen.
Er zijn twee soorten die in Nederland en België gebruikt worden te weten de:
- Ceratophyllum demersum (Grof of gedoornd Hoornblad)
- Ceratophyllum submersum (Fijn of ongedoornd Hoornblad)
Beide soorten groeien het beste in vrij hard kalkrijk water op een diepte tussen de 20 en 100cm. Het belangrijkste zichtbare verschil tussen gedoornd en ongedoornd Hoornblad is dat de ongedoornd hoornblad niet in het bezit is van harde naaldachtige bladeren.
Ceratophyllum heeft een “geheim” wapen tegen concurrerende planten zoals wieren en algen. Dit noemen we Allelopathie wat wil zeggen dat Ceratophyllum een stof uitscheid die de groei van concurrenten vertraagd of blokkeert. Allelopathie is een maar weinig bekend en beschreven fenomeen.
Door uitvoerig onderzoek hebben wetenschappers vastgesteld dat naast de Ceratophyllum onderstaande planten in staat zijn deze stoffen af te scheiden:
- Stratiotes (Krabbescheer)
- Chara (Kranswier)
- Myriophyllum (Aarvederkruid)
- Elodea (Waterpest)