Alvorens je start met de aanleg van de tuin dien je een goed ontwerp te maken zodat je eenvoudig kunt berekenen welke materialen je dient te bestellen. Onderstaand heb ik een aantal formules omschreven die regelmatig voorkomen bij de aanleg van een tuin. Tevens heb ik aangegeven waar je verder rekening mee dient te houden.
Oppervlakte vierkant
Om de oppervlakte van een vierkant te berekenen vermenigvuldig je de lengte met de breedte. De berekening voor een vierkant met een afmeting van 4 bij 4 meter zoals op onderstaande illustratie is de berekening: 4 meter x 4 meter = 16 M² (spreek uit als 16 vierkante meter).
Oppervlakte rechthoek
Om de oppervlakte van een rechthoek te berekenen vermenigvuldig je de korte zijde met de lange zijde. De berekening voor een rechthoek met een lange zijde van 6 meter en een korte zijde van 3 meter zoals op onderstaande illustratie is de berekening: 6 meter x 3 meter = 18M² (spreek uit als 18 vierkante meter).
Omtrek rechthoek
Om de omtrek van een rechthoek te berekenen tel je de 2 korte en 2 lange zijden bij elkaar op. Stel je hebt een rechthoek van 6 x 3 meter dan is de berekening: 6 + 6 + 3 + 3 = 18M¹ (spreek uit als 18 strekkende meter).
Oppervlakte driehoek
Om de oppervlakte van een driehoek met tenminste één 90° hoek te berekenen is het makkelijk deze in een rechthoek te plaatsen zoals in onderstaande illustratie. De driehoek in mijn voorbeeld heeft een korte zijde van 3 meter en een lange zijde van 6 meter. De berekening is dan 3 meter x 6 meter = 18 ÷ 2 = 9 M² (spreek uit als 9 vierkante meter).
Oppervlakte driehoek
Om de oppervlakte van een driehoek met tenminste één 90° hoek te berekenen is het makkelijk deze in een rechthoek te plaatsen zoals in onderstaande illustratie. De driehoek in mijn voorbeeld heeft een korte zijde van 3 meter en een lange zijde van 6 meter. De berekening is dan 3 meter x 6 meter = 18 ÷ 2 = 9 M² (spreek uit als 9 vierkante meter).
Maar natuurlijk zijn er ook driehoeken die niet over één 90° hoek beschikken zoals in onderstaande linker illustratie te zien is. Om dan de oppervlakte te berekenen trek je een hulplijn zoals in de middelste illustratie. Deze hulplijn noemen we D. Nu meten we de hulplijn D zoals in de rechter illustratie. De hulplijn D is 5 meter lang en de rechte zijde (B/C zijde) is 3 meter. De berekening is dan 3 meter x 5 meter = 15 ÷ 2 = 7,5 M² (spreek uit als 7,5 vierkante meter).
Omtrek driehoek
Om de omtrek van een driehoek te berekenen tellen we de 3 zijden bij elkaar op. Stel je hebt een driehoek met 1 zijde van 3 meter 1 zijde van 2 meter en nog een zijde van 2 meter dan is de berekening 3 + 2 + 2 = 7M¹ (spreek uit als 7 strekkende meter).
Oppervlakte cirkel
Om de oppervlakte van een cirkel te berekenen hebben we een formule nodig. Deze formule is straal x straal x 3,14. Het getal 3,14 is altijd van toepassing bij de oppervlakte berekening van een cirkel. Misschien heb je wel eens van Pi gehoord? Pi staat voor het getal 3,14. In onderstaande linker illustratie heb ik in de cirkel de straal met een blauwe lijn aangegeven. De straal loopt vanuit het midden van de cirkel naar de buitenrand. We meten nu de straal op, in mijn rechter illustratie is dit 2 meter. De berekening is dan 2 meter x 2 meter x (Pi) 3,14 = 12,56 M² (spreek uit als 12,56 vierkante meter).
Omtrek cirkel
De omtrek van een cirkel is wat lastiger dan de bovenstaande omtrek berekeningen maar met onderstaande formule lukt dit iedereen. Om de omtrek van een cirkel te berekenen trek je een lijn in de cirkel zoals ik in onderstaande linker illustratie heb gedaan. Deze lijn noemen we de diameter. Meet vervolgens de diameter op zoals in de rechter illustratie. In mijn voorbeeld is dat 3 meter. De berekening is dan 3 meter x (Pi) 3,14 = 9,42M¹ (spreek uit als 9,42 strekkende meter).
Oppervlakte ellips
Om de oppervlakte van een ellips te berekenen zetten we 2 hulplijnen in de ellips. Eén vanuit het midden van de ellips naar de dichtstbijzijnde rand (A) en één vanuit het midden van de ellips naar de verste rand (B). Op de onderstaande illustratie geef ik dit aan met A en B. Meet nu hulplijn A en hulplijn B op. In mijn voorbeeld is dit 1 meter en 3 meter. De berekening is dan 1 meter x 3 meter x (Pi) 3,14 = 9,42 M² (spreek uit als 9,42 vierkante meter).
Omtrek ellips
Het berekenen van de omtrek van een ellips is niet eenvoudig. Eigenlijk is er geen kant en klare wiskundige formule voor. Toch is het wel eens nodig de omtrek van een ellips te weten. Ik doe dit dan met een flexibel meetlint die ik langs de buitenste lijn van de ellips uitrol. Zo kan ik toch op een eenvoudige manier de omtrek van een ellips te weten komen. Indien je niet beschikt over een meetlint dan is een ceintuur misschien een uitkomst!
Indien je de oppervlakte voor bestratingmaterialen wilt uitrekenen dien je rekening te houden met 5% breuk. Indien je dus 35M² bestrating berekend hebt tel je hier 5% bij op. 35 M² ÷ 100 = 0.35 x 5 = 1,75 M² extra = dus 36,75 M² (spreek uit als 36,75 vierkante meter). Indien je een cirkel gaat maken van bijvoorbeeld betonklinkers houd je rekening met 10% verlies.