Er zijn nogal wat standaard vijvervragen waar ik telkens weer mee geconfronteerd wordt. Op iedere verjaardag of bijeenkomst waar men weet dat ik een hoveniersbedrijf heb is het onderwerp al snel tuinen. Niet dat ik dit vervelend vind, sterker nog ik beantwoord graag tuinvragen, maar het is toch op zijn minst opmerkelijk te noemen dat juist de vijver de meeste vragen oproept. Omdat ik niet iedereen persoonlijk te woord kan staan heb ik een top 10 meest gestelde vijvervragen gemaakt.
1. Groen vijverwater
Indien het water in de vijver groen van kleur is kan dit twee oorzaken hebben. Of we hebben te maken met draadalgen of met zweefalgen. Draadalgen zijn te herkennen aan lange groene slierten in het water. Zweefalgen zijn zeer fijn en kleuren enkel het water groen. Het is belangrijk om voordat je actie onderneemt te bekijken om welk soort algen het gaat daar er voor beide soorten algen een andere behandeling nodig is.
Bestrijden draadalgen
De enigste reden om draadalgen te bestrijden is omdat je het niet mooi zou vinden of omdat vissen zoals bijvoorbeeld een Steur verstrikt kunnen raken. Draadalgen zijn ook planten (zelfs nuttige zuurstofplanten). Indien je draadalgen wilt bestrijden kun je in het geval van een koikarpervijver gebruik maken van draadalgenpoeder. Draadalgenpoeder is verkrijgbaar bij het plaatselijke tuincentrum of een vijverwinkel en is 100% biologisch en geheel onschadelijk voor vissen en andere planten (behalve zuurstofplanten), zelfs bij een forse overdosering. Het biologische draadalgenpoeder zorgt ervoor dat de draadalgen langzaam krimpen. Zodoende zullen er geen afvalstoffen in de vijver achtergelaten worden. Indien er sprake is van een overwoekering van draadalgen is het raadzaam deze eerst zoveel mogelijk uit de vijver te scheppen. Als je weet dat je ieder jaar weer last hebt van die vervelende draadalgen kan je deze ook preventief behandelen door een kleine hoeveelheid draadalgenpoeder vanaf medio maart toe te dienen. Let op! Er zijn wel 400 verschillende soorten draadalgen die allen op hun eigen wijze op de draadalgenpoeder reageren. Het kan soms enkele weken duren voordat de draadalgenpoeder zijn werk heeft gedaan. Sterker nog, er zijn draadalgensoorten die de eerste week na het toedienen van draadalgenpoeder zeer sterk gaan groeien om vervolgens geheel te verdwijnen. Indien je een natuurlijke of combinatievijver hebt kan je het beste meer zuurstofplanten toevoegen, de draadalgen zullen dan op den duur verdwijnen.
Bestrijden zweefalgen
Zweefalgen geven een lichtgroene kleur aan het vijverwater waardoor dit niet meer doorzichtig is. Doordat zweefalgen ongelooflijk fijn zijn kan je deze niet uit het water filteren. De enigste goede manier om deze te bestrijden is met behulp van een UVC lamp in combinatie met een filtersysteem. Doordat het water met de zweefalgen door de lamp gepompt wordt komen de zweefalgen in aanraking met UVC straling. Door deze UVC straling verandert de structuur en zijn ze wel groot genoeg om door een filtersysteem uitgefilterd te worden.
2. Beste plaats voor een vijver
De beste plaats in de tuin om een vijver aan te leggen is van meerdere factoren afhankelijk.
Zon of schaduw
Om een goed biologisch evenwicht in de vijver te verkrijgen is het belangrijk om de vijver in de half schaduw te maken. Half schaduw kan betekenen dat de vijver simpelweg voor de helft in de schaduw ligt maar je kan ook zorgen dat de vijver gedurende een halve dag volledig in de zon ligt. Houdt als stelregel aan dat de vijver maximaal 7 uur vol in de zon mag liggen per 24 uur. Indien je de keuze hebt tussen zon of schaduw kies dan voor zon. Schaduw is gemakkelijk te maken met bijvoorbeeld waterplanten zoals bijvoorbeeld een waterlelie, opgaande beplanting aan de oever of een pergola.
Bomen
Plaats de vijver bij voorkeur niet onder of in de directe nabijheid van een boom. In de herfst zal het blad in de vijver vallen wat vervuiling en zelfs algengroei stimuleert. Let zeker op met naaldbomen. Deze bomen ruien het hele jaar door naalden die ervoor zorgen dat uw vijverwater te zuur wordt.
Visueel
Natuurlijk wil je de vijver graag zien. Maak de vijver dan ook op een plaats waar je hem vanuit de woning en vanaf een terras goed kan zien. Helaas zie je soms prachtige vijvers weggestopt achter in de tuin. Bedenk dat je normaal gesproken de meeste tijd binnenshuis doorbrengt. Eigenlijk is de meest ideale plaats een plaats tussen een terras en woning. Zo zie je de vijver altijd ongeacht je binnen of buiten bent.
3. Wat kost een vijver?
Wat een vijver kost is geen makkelijke vraag. E.e.a. is sterk afhankelijk van de afmetingen, bereikbaarheid, soort vijver en materiaalkeuze. Je kan pas een berekening maken als je minimaal bovenstaande informatie hebt. Wel kan je zeggen dat een Natuurlijke vijver de meest voordelige vijver is en een Koi of zwemvijver tot de dure categorie behoort.
3. Wat kost een vijver?
Wat een vijver kost is geen makkelijke vraag. E.e.a. is sterk afhankelijk van de afmetingen, bereikbaarheid, soort vijver en materiaalkeuze. Je kan pas een berekening maken als je minimaal bovenstaande informatie hebt. Wel kan je zeggen dat een Natuurlijke vijver de meest voordelige vijver is en een Koi of zwemvijver tot de dure categorie behoort.
Ook zijn de kosten voor een vijver sterk afhankelijk of je deze klus zelf gaat uitvoeren of toch liever een specialist in de arm neemt. Wat veel mensen niet weten is dat je ook een gedeelte van de werkzaamheden kan uitbesteden aan een hoveniersbedrijf en de wat makkelijkere klussen zelf kan uitvoeren. ‘Samen met de hovenier’ noemen we dat. Zo kan je ook met een klein budget een schitterende waterpartij aanleggen.
4. Waarmee vul ik de vijver?
Het beste water om een vijver te vullen is leidingwater. Vaak vragen klanten aan mij waarom ik een vijver vul met leidingwater als er in de directe nabijheid een sloot ligt waar je gemakkelijk het water uit kan pompen. De reden is om de eventuele ziektes die in de sloot zitten niet over te brengen in de nieuwe vijver. Ook van het vullen van de vijver met grondwater uit een bron ben ik geen voorstander. De voornaamste reden hiervoor is dat er nogal eens ijzerhoudend water uit de bron komt wat een lelijke bruine kleur aan het water geeft.
Het beste water om een vijver te vullen is leidingwater. Vaak vragen klanten aan mij waarom ik een vijver vul met leidingwater als er in de directe nabijheid een sloot ligt waar je gemakkelijk het water uit kan pompen. De reden is om de eventuele ziektes die in de sloot zitten niet over te brengen in de nieuwe vijver. Ook van het vullen van de vijver met grondwater uit een bron ben ik geen voorstander. De voornaamste reden hiervoor is dat er nogal eens ijzerhoudend water uit de bron komt wat een lelijke bruine kleur aan het water geeft.
Noteer alvorens je de vijver met water vult de stand van de watermeter. Na het vullen noteer je wederom de stand van de watermeter en je weet exact hoeveel liter water er in de vijver zit. Dit is ideaal als je het water behandelt, bacteriën toevoegt of medicijnen voor de vissen.
5. Beste vijverdiepte
De juiste diepte voor een vijver is afhankelijk van de soort vijver. Ik ben van mening dat een goede vijver op het diepste punt altijd minimaal 100 cm diep moet zijn. Dit om de temperatuur in de vijver zo constant mogelijk te houden en voor de vissen om te overwinteren. Onderstaand de vijversoorten met de juiste dieptes.
- Natuurlijke vijver of plantenvijver 100 cm diep
- Combinatie vijver of tuinvijver 100 cm diep
- Koi vijver minimaal 150 cm diep liefst nog dieper
- Zwemvijver liefst exact 160 cm diep
6. Vijverwater testen
Vijverwater testen kan je gemakkelijk zelf doen. Vrijwel ieder tuincentrum heeft setjes op voorraad waarmee je het vijverwater kan testen. Onderstaand de waardes waar een gezonde vijver aan moet voldoen.
- O2 = zuurstof
- PH = Zuurtegraad – Ideale zuurtegraad ligt tussen 6,8 en 7,8 PH.
- GH = Totale hardheid – Ideale hardheid ligt tussen 10 en 15 GH.
- KH = Kartbonaathardheid – Ideale Kartbonaathardheid ligt tussen 6 en 11 KH.
- NO2 = Nitriet – Ideale Nitrietgehalte is 0
- NO3 = Nitraat – Ideale Nitraatgehalte is 0
- NH4 = Ammoniak – Ideale Ammoniakgehalte is 0
Indien je niet zelf het vijverwater wilt testen hebben de meeste tuincentra de service om het water voor u te testen. Je dient dan in de meeste gevallen wel zelf een monster te nemen maar het tuincentrum zal het vijverwater analyseren. Vraag bij jouw tuincentrum eens naar de mogelijkheden. In de meeste gevallen is dit een gratis service.
7. Vijverplanten welke en hoeveel?
De hoeveelheid waterplanten is afhankelijk van de soort vijver. Zo heb je voor een Koi en Zwemvijver in de vijvers zelf helemaal geen waterplanten nodig. Wel worden er bij dit soort vijvers vaak moerasfilters aangelegd. Meer info over moerasfilters vind je hier. Voor natuurlijke en combinatievijvers kan je stellen dat de beplanting binnen 2 tot 3 maanden een dekking moet hebben van 40 tot 50% van het wateroppervlak. Alle soorten waterplanten mag je meerekenen om aan dit percentage te komen.
Toch heb je grofweg 2 soorten waterplanten
Nuttige vijverplanten:
Met deze planten bedoelen we natuurlijk alle zuurstofplanten. Dit kunnen ook planten zijn die we niet zullen zien daar deze continu dieper in de vijver groeien. Maar ook drijfplanten wil ik in deze groep zetten daar deze vaak tevens zuurstofplanten zijn.
Sier vijverplanten:
Deze niet onbelangrijke groep zal in eerste instantie aangeplant worden voor hun sierwaarde (bloemen/blad) maar dragen vaak als een soort bonus ook een steentje bij aan het biologisch evenwicht in de vijver.
Omdat iedere soort vijver zijn eigen wensen heeft heb ik bij de vijversoorten beschreven welke planten je als goede basis kan planten en hoeveel:
- Natuurlijke vijver of plantenvijver
- Combinatie vijver of tuinvijver
- Koivijver
- Zwemvijver
- Ja en nee zou ik willen zeggen en zal proberen uit te leggen waarom.
Nee, omdat
Er genoeg voorbeelden zijn van kraakheldere vijvers zonder filtersysteem waar een bescheiden aantal vissen in huist. Indien je een vijver met vissen en zonder filtersysteem wenst ga dan niet overhaast te werk. Wacht voordat je ook maar een klein visje in de vijver uitzet totdat de waterplanten volgroeid zijn en er een biologisch evenwicht is. Houd het bij slechts een paar vissen, e.e.a. afhankelijk van de grootte van de vijver en de vissoorten.
Ja, omdat
Er nog meer voorbeelden zijn van troebele uit evenwicht zijnde vijvers met te weinig waterplanten en teveel vissen. De voornaamste redenen zijn dat men vis in de vijver uitzet nog voordat er een biologisch evenwicht is, te weinig of verkeerde planten gebruikt en, waarschijnlijk de belangrijkste reden, teveel en verkeerde vissoorten uitzet, die tot overmaat van ramp ook nog eens te veel gevoerd worden. Door een teveel aan vissen in de vijver en teveel voer is er veel biomassa in de vijver. De waterplanten zullen de afvalstoffen niet meer kunnen afbreken waardoor er een teveel aan nitraat en nitriet, wat schadelijk is voor de vissen, in de vijver komt.
Ja, dit is absoluut noodzakelijk. Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen ijs op de vijver mag liggen, een flink wak is voldoende. Indien de vijver helemaal is dichtgevroren sla dan geen wak in het ijs. Door de hevige trillingen kunnen de vissen doodgaan door stress of schade aan de gehoororganen. Ga te werk met een pannetje heet water, zet dit op het ijs en wacht even totdat deze een gat in het ijs heeft gesmolten. Ook het belopen of zelfs schaatsen op een dichtgevroren vijver is sterk af te raden. Door de scherpe randen van het ijs kan de vijver lek raken. Om ervoor te zorgen dat de vijver niet dichtvriest, is de beste methode om een bruisbolletje of blok in de vijver te plaatsen. Plaats deze niet dieper dan 40 cm onder water. Als het bruisbolletje of blok lager hangt worden de onderste waterlagen – die in de wintermaanden het warmst zijn – ongewenst vermengd met de koudere bovenlagen. Indien er sneeuw op de nog deels dichtgevroren vijver valt, verwijder dit dan zo snel mogelijk. Het beetje licht wat nog in de vijver komt, is van groot belang voor de vissen en waterplanten.
10. Steur in de vijver
Niet in iedere vijver kan je een Steur uitzetten. De Steur houdt ten eerste van zeer zuurstofrijk water. Dit is makkelijk op te lossen met een bruisbolletje of blok. Een groot nadeel van de Steur is dat hij niet achteruit kan zwemmen. Een vijver voorzien van flinke bossen zuurstofplanten of een vijver waar veel draad algen in groeien is dus geen geschikte vijver voor een Steur. Mijn persoonlijke mening is dat een Steur het beste geplaatst kan worden in een voldoende grote vijver met weinig waterplanten of in een Koikarpervijver.
Een steur kan niet tegen alle medicijnen die je gebruikt om zieke Koikarpers te behandelen. Houd er rekening mee dat een Steur een zeer grote vis kan worden! Ikzelf heb een steur van 120 cm lang maar ze kunnen nog veel groter worden. Indien je een kleine vijver hebt kies dan voor een albino Steur. Deze Steur is wel wat duurder in aanschaf maar hij groeit minder snel en door zijn witte kleur zie je hem altijd.