Archives

Er zijn met slechts één maat steen zeer veel verschillende legpatronen te verzinnen. Onderstaand heb ik een aantal legpatronen geschetst om een idee te geven wat er allemaal mogelijk is met een waalformaat steen (20x5x8cm).

  Dit zijn zomaar een aantal legverbanden die je kan maken met dezelfde steensoort.

Terrassen
Eén terras komt over het algemeen in iedere tuin voor. De meest logische plaats is een terras tegen de woning bij voorkeur in de buurt van de keuken. Bedenk wel dat indien dit een schaduwrijke plaats is, en je een zonaanbidder bent, het misschien verstandiger is om het terras toch op een andere plaats in de tuin te maken. Kijk dus eerst naar de ligging van de tuin, jouw persoonlijke voorkeuren en of het terras op een praktische plaats aangelegd wordt. Het is het beste om alvorens je een terras aanlegt een tuinontwerp te maken of te laten maken denk dan ook aan ongewenste inkijk van buren en wind.

Functie
Naast de beste plaats om een terras aan te leggen is de functie van belang. Je zal misschien denken dat dit bij ieder terras hetzelfde is maar niets is minder waar. Waar het ene terras geldt als hoofdterras geldt de ander voor een extra terras. Een hoofdterras dient een minimale afmeting te hebben van 4 x 4 meter. Een extra terras dient een minimale afmeting te hebben van 3 x 3 meter. Indien je een rond terras wilt aanleggen is het verstandig om voor de doorsnede voor het hoofdterras 425cm aan te houden en voor een extra terras 325cm.

Ondergrond/fundering
Voor alle bestrating geldt dat de ondergrond of fundering moet bestaan uit vulzand. Vulzand wordt ook wel ophoogzand of scherpzand genoemd. Uitzonderingen hier zijn extreem dunne stenen zoals natuursteen. Deze worden gelegd op een gestabiliseerd zandbed of in cement. Voor terrassen volstaat een aangetrild zandbed met een dikte van 20 cm. Niet alleen de ondergrond is belangrijk om verzakkingen te voorkomen, ook een juiste opsluiting van het straatwerk kan veel problemen voorkomen. Hiervoor zijn speciale opsluitbanden verkrijgbaar maar je kan dit ook middels een rollaag maken.

Afwatering
Zorg er voor dat een terras die je tegen de woning aanlegt altijd van de woning af afwatert. Het afschot dient 1 à 2 cm per strekkende meter te bedragen. Het regenwater stroomt dan van het huis af naar bijvoorbeeld de borders of gazon. Indien het hoogte verschil minder is dan 1 cm per strekkende meter straatwerk is het verstandig om een afvoerputje te maken.

Materiaal keuze
Een terras kan je eigenlijk van alle soorten bestrating maken. De minimale dikte van een steen voor gebruik in een tuinpad zonder extra voorzorgsmaatregelen zoals een gestabiliseerd zandbed bedraagt 4 cm. Houd er wel rekening mee dat een terras gemaakt van grillige stenen kan betekenen dat uw tuinameublement staat te wankelen.

Vlijen/afreien
Indien je voor stenen hebt gekozen die maatvast zijn (dezelfde dikte hebben) kan je het pad het beste leggen middels de vlij methode. Ook indien je gekozen hebt voor maatvaste tegels is de vlij methode mogelijk, wel dien je tijdens het leggen de tegels na te kloppen met een rubber hamer.

Bestrating is een zo goed als onmisbaar element in de tuin. Bestrating wordt in eerste instantie aangelegd uit praktische overwegingen maar wordt meer en meer als beeldbepalend element aan de tuinen toegevoegd. Bestrating heb ik onderverdeeld in 3 categorieën te weten paden, terrassen, en oprit/parkeerplaats. De reden dat ik bestrating gecategoriseerd heb heeft te maken met materiaalkeuze en ondergrond.

Paden
Een tuinpad kan op verschillende manieren worden aangelegd. Meestal wordt een pad van trottoir naar een voordeur of van de achterdeur naar tuinhuisje of poort aangelegd. Het is dan verstandig te kiezen voor een recht pad. Indien je toch besluit een pad met een bocht of bochten aan te leggen bedenk dan dat een mens van nature zo snel mogelijk naar de voordeur wil lopen, denk hierbij ook aan de postbode en kinderen. Het gevolg is dat mensen door de border of gazon heen lopen of fietsen wat natuurlijk de nodige schade aan de tuin met zich meebrengt.

Functie
Naast de vorm van het aan te leggen tuinpad is de functie belangrijk. Een tuinpad naar de voordeur moet een breedte hebben van 90 tot 100 cm. Een tuinpad die direct naast een muur of schutting wordt aangelegd dient eveneens 90 tot 100 cm breed te zijn. Hou voor kleine paadjes of onderbroken stapstenen bijvoorbeeld in het gazon minimaal 25 tot 30 cm aan. Bij een onderbroken pad dienen de stenen 60 à 70 cm (hart op hart) uit elkaar te liggen (zie illustratie). Indien deze afstand meer of minder bedraagt zal het tuinpad niet lekker lopen.

Ondergrond/fundering
Voor alle bestrating geldt dat de ondergrond of fundering moet bestaan uit vulzand. Vulzand wordt ook wel ophoogzand of scherpzand genoemd. Uitzonderingen hier zijn extreem dunne stenen zoals natuursteen. Deze worden gelegd op een gestabiliseerd zandbed of in cement. Voor tuinpaden volstaat een aangetrild zandbed met een dikte van 15 cm. Niet alleen de ondergrond is belangrijk om verzakkingen te voorkomen, ook een juiste opsluiting van het straatwerk kan veel problemen voorkomen. Hiervoor zijn speciale opsluitbanden verkrijgbaar maar je kan dit ook middels een rollaag maken.

Anti worteldoek onder uw bestrating om onkruidgroei tegen te gaan is volkomen onzinnig.

Afwatering
Tuinpaden kan je op twee manieren laten afwateren. De makkelijkste manier is als bijvoorbeeld de voordeur hoger gelegen is dan het trottoir. Dit moet dan wel een verschil zijn van minimaal 1 à 2 cm per strekkende meter. Het regenwater stroomt dan van het huis af naar het trottoir. Indien Het hoogte verschil minder is dan 1 cm per strekkende meter straatwerk kan je het tuinpad ook tonrond bestraten. Het water stroomt dan vanuit het midden van het pad naar de zijkanten. Houd er dan wel rekening mee dat de borders naast het pad lager liggen dan het tuinpad

Materiaal keuze
Een tuinpad kan je eigenlijk van alle soorten bestrating maken. De minimale dikte van een steen voor gebruik in een tuinpad zonder extra voorzorgsmaatregelen zoals een gestabiliseerd zandbed bedraagt 4 cm.

Gebruik nooit metselstenen om mee te bestraten. Metselstenen zijn namelijk porreus en zullen daardoor snel vuil worden. Mos zal binnen afzienbare tijd zich aan deze stenen hechten. Tevens zijn metselstenen te zacht om mee te bestraten.

Vlijen/afreien
Indien u voor stenen heeft gekozen die maatvast zijn (dezelfde dikte hebben) kan je het pad het beste leggen middels de vlij methode voor paden.
 
Legverbanden
Laat je fantasie de vrije loop. Je kan met één soort steen verschillende patronen maken. Kijk voor vele voorbeelden eens op de pagina voorbeelden legpatronen.

Aftrillen (sier) bestrating
Alvorens je begint met het bestraten moet je het zandbed / fundering aftrillen ook wel verdichten genoemd. Dit doen we met een trilplaat. Een trilplaat is een kostbaar stuk gereedschap wat gelukkig bij bouwmarkten en verhuurbedrijven voor een klein bedrag te huur is. Trilplaten zijn er in vele soorten en maten. Voor een klein tuinpad die niet zwaar belast wordt is een lichte op benzine aangedreven trilplaat al voldoende. Ga je echter een oprit bestraten dan zal je al gauw een zware diesel trilplaat nodig hebben. Een verhuurbedrijf kan je de juiste trilplaat adviseren.

• Het zandbed dient voordat je gaat trillen zo vlak mogelijk te zijn.
• Het zandbed dient niet te nat te zijn. Indien het zandbed te nat is zal je het water naar boven trillen waardoor de trilplaat vast komt te zitten.
• Ga twee keer met de trilplaat over het zandbed heen. Liefst in tegenover gestelde richting.
• Gebruik voor uw gezondheid altijd! handschoenen en oordoppen.

Nadat je het zandbed hebt getrild kan je beginnen met straten. Indien je klinkers hebt bestraat adviseer ik om de trilplaat ook als het straatwerk klaar is nogmaals te trillen. Let op indien je over de bestrating trilt dient de bestrating geheel schoon geveegd te zijn. Indien er een steentje op het straatwerk ligt waar je met je trilplaat overeen gaat zal er een kuil in het straatwerk ontstaan. Indien je een tegelbestrating hebt gelegd kan je in sommige gevallen ook de tegels aftrillen (informeer dit eerst bij de leverancier van de bestrating). Om tegels af te trillen kan je een speciale rubber mat krijgen die je onder de trilplaat bevestigd zodat er geen krassen op de tegels ontstaan.

Indien je een diepe sleuf hebt gegraven door het zandbed voor bijvoorbeeld grondkabel of riolering dan is het verstandig om een sleuvenstamper te huren. Een sleuvenstamper zoals op de foto links is eigenlijk een gewone trilplaat maar dan met een zeer kleine smalle plaat waardoor deze in de gegraven geul past. Hierdoor zal de gegraven geul optimaal verdicht worden.

Oprit/parkeerplaats
Voor een oprit of parkeerplaats is vaak maar één plaats in de tuin. Toch dien je alvorens je start te kijken hoe je het beste ter werk kunt gaan, is er sprake van kinderen die met fietsen langs de auto moeten rijden naar de schuur enz.
 
Functie
De functie van een oprit of parkeerplaats lijkt me wel duidelijk. Wel is een juiste afmeting van belang. De minimale breedte van een oprit of parkeerplaats bedraagt 3 meter.

Ondergrond/fundering
Voor alle bestrating geldt dat de ondergrond of fundering moet bestaan uit vulzand. Vulzand wordt ook wel ophoogzand of scherpzand genoemd. Voor een oprit of parkeerplaats volstaat een aangetrild zandbed met een dikte van 25 à 30 cm. Niet alleen de ondergrond is belangrijk om verzakkingen te voorkomen, ook een juiste opsluiting van het straatwerk kan veel problemen voorkomen. Zeker bij een oprit of parkeerplaats is dit van belang! Door het draaien van de wielen zullen de stenen gemakkelijk opschuiven indien de kantopsluiting niet afdoende is. Ik adviseer opsluitbanden van minimaal 5x20x100 cm te gebruiken. Een kantopsluiting middels een rollaag is alleen afdoende wanneer deze in cement wordt geplaatst.

Afwatering
Indien de oprit bestraat wordt van de weg naar de garage houd dan rekening met een afschot van 1 à 2 cm per meter straatwerk. Indien de garage lager gelegen is ten opzichte van de weg kan je de oprit tonrond bestraten of een afvoergoot (lijnafwatering) maken.

Materiaal keuze
Een oprit of parkeerplaats dien je met voldoende dikke stenen aan te leggen. Ik adviseer een minimale dikte van 7 cm. De meeste parkeerplaatsen en opritten worden aangelegd met klinkers. Tegels zijn simpelweg vaak niet dik genoeg om met een auto overheen te rijden en zullen breken. Kies niet voor een te lichte kleur. Op te lichte kleuren zie je al snel het zwarte rubber van de banden of olie druppels.
 
Vlijen/afreien
Indien je voor stenen hebt gekozen die maatvast zijn (dezelfde dikte hebben) kan je het pad het beste leggen middels de vlij methode.

Als je (sier) bestrating gaat aanleggen ontkom je er bijna niet aan om stenen op maat te maken. Er zijn meerdere mogelijkheden om stenen op maat te maken. Afhankelijk van de steensoort, je wensen en ervaring. Een professionele stratenmaker zal in de meeste gevallen deze klus met een stratenmakerhamer uitvoeren. Voor de wat minder geoefende onder ons zijn er nog 2 manieren die ik hieronder beschrijf.

Stenen knippen
Om stenen te knippen heb je een stenen knipper nodig. Een stenen knipper is een vrij kostbaar stuk gereedschap maar is bij de bouwmarkten en verhuurbedrijven tegen een kleine vergoeding te huur. Om een steen mooi te knippen is het belangrijk om onderstaande goed door te nemen.

1. Zorg dat de stenen knipper op een stabiele ondergrond staat zo dicht mogelijk bij uw werk.
 
2. Afhankelijk van het model kan je de stenen knipper afstellen op de dikte van de steen. Bij sommige modellen gaat dit met één stelmoer in het midden van de knipper en bij de door mij getoonde gaat dit met twee stelmoeren. Persoonlijk geef ik de voorkeur aan een stenenknipper met twee stelmoeren daar je die veel nauwkeuriger kan afstellen. Stel de stenenknipper zo af dat er tussen het bovenste mes en de te knippen steen 0,5 cm ruimte is. Zorg er tevens voor dat deze ruimte over het geheel van de steen overal hetzelfde is.
 
3. Nu de stenenknipper afgesteld is, ga je een steen aftekenen. Hou een steen boven de plaats waar hij moet komen en teken met een timmermanspotlood af waar deze doorgeknipt dient te worden.
 
4. Schuif de steen tussen de messen van de stenenknipper en pak de hefboom vast. Beweeg de hefboom nu met een krachtige korte ruk naar beneden. Afhankelijk van de dikte, hardheid en grootte van de steen zal dit zwaar of minder zwaar zijn. Het is belangrijk dat je dit krachtig genoeg doet zodat de steen in één keer doormidden is. Indien het niet in één beweging lukt en je een tweede poging doet zal de steen hoogstwaarschijnlijk niet mooi recht geknipt worden (afbrokkelen).
 
5. De steen kan nu gelegd worden. Zorg ervoor dat de voeg minimaal is dit voorkomt onkruid in de toekomst.

Stenen zagen
Om stenen te kunnen zagen heb je een stenen zaag nodig. Ook een stenen zaag is een kostbaar stuk gereedschap maar ook deze is te huur bij diverse bouwmarkten en verhuurbedrijven. Stenen zagen is meer werk dan knippen en geeft meer rommel (stof) maar uiteindelijk is het resultaat veel mooier ten opzichte van knippen. Je hebt twee type stenen zagen één die aangedreven wordt met een motor en één op stroom. Persoonlijk geef ik de voorkeur aan een stenenzaag op stroom. Nadeel van deze zaag is dat de stoppen er snel uitklappen. Om dit te voorkomen let dan bij het huren goed op of de zaag is uitgerust met een beveiliging hiertegen. De zaag zal dan niet vanuit het niets op gang komen waardoor er geen piek ontstaat die ervoor zorgt dat de stop het begeeft. Indien je gebruik maakt van een verlengsnoer zorg dan voor een verlengsnoer van een goede kwaliteit en dikte dat kan ook het probleem met de stoppen voorkomen. Rol het verlengsnoer te allen tijden helemaal uit! Ook al heeft u maar een klein stukje te overbruggen. Om een steen te zagen volg je onderstaande stappen.

1. Zorg dat de stenenzaag dichtbij je werk staat. Leg alvast een plank neer waarop je de stenen kan gaan zagen. Maak op de plank een mal waar de steen inpast en stevig verankerd ligt. De steen zal anders weggeslagen worden door de stenenzaag.
 
2. Nu de voorbereidingen getroffen zijn ga je een steen aftekenen. Hou een steen boven de plaats waar hij moet komen en teken met een timmermanspotlood af waar deze doorgezaagd dient te worden.

3. Leg de steen op de plank in de mal. Zaag nu de steen door langs de lijn. Gebruik altijd voor uw veiligheid handschoenen, een stofkapje, een veiligheidsbril en oordoppen.
 
4. De steen kan nu gelegd worden. Zorg ervoor dat de voeg minimaal is, dit voorkomt onkruid in de toekomst.

Eén van de belangrijkste klussen bij het bestraten is wel het invegen ook wel inwassen genoemd van de bestrating. Het op een juiste manier invegen van het straatwerk kan veel onkruid in de toekomst voorkomen en zorgt ervoor dat de bestrating mooi op zijn plek blijft liggen zonder te verzakken. Voor het invegen dien je de bestrating eerst af te trillen. Gelukkig wordt er steeds meer aandacht geschonken aan het correct invegen van de bestrating. Vroeger veegde iedereen het straatwerk in met zilverzand maar tegenwoordig hebben we een betere methode zoals hieronder beschreven.

Na het aftrillen gooi je op het nieuwe straatwerk brekerzand. De hoeveelheid is afhankelijk van de grootte van de voegen. Veeg dit zand nu, door met een bezem heen en weer over de bestrating te gaan, tussen de voegen. Laat de restanten brekerzand op de bestrating liggen want dit invegen moet nog enkele dagen herhaald worden. Herhaal dit net zo lang totdat er geen kieren meer tussen de stenen ontstaan, ook niet na een regenbui. Geen regen? Sprenkel de bestrating dan nat met een tuinslang om het proces te versnellen maar maak de bestrating niet te nat. Pas als er geen kieren meer ontstaan veeg je de restanten van de bestrating. Pas na het invegen mag je met de auto over de bestrating rijden. De auto zal dus een week tot twee weken elders geparkeerd dienen te worden.

Tegenwoordig heb je ook voegsplit wat in verschillende kleuren verkrijgbaar is (geel, groen, rood en zwart).

Alvorens je start met de aanleg van de tuin dien je een goed ontwerp te maken zodat je eenvoudig kunt berekenen welke materialen je dient te bestellen. Onderstaand heb ik een aantal formules omschreven die regelmatig voorkomen bij de aanleg van een tuin. Tevens heb ik aangegeven waar je verder rekening mee dient te houden.

Oppervlakte vierkant
Om de oppervlakte van een vierkant te berekenen vermenigvuldig je de lengte met de breedte. De berekening voor een vierkant met een afmeting van 4 bij 4 meter zoals op onderstaande illustratie is de berekening: 4 meter x 4 meter = 16 M² (spreek uit als 16 vierkante meter).

Oppervlakte rechthoek
Om de oppervlakte van een rechthoek te berekenen vermenigvuldig je de korte zijde met de lange zijde. De berekening voor een rechthoek met een lange zijde van 6 meter en een korte zijde van 3 meter zoals op onderstaande illustratie is de berekening: 6 meter x 3 meter = 18M² (spreek uit als 18 vierkante meter).

Omtrek rechthoek
Om de omtrek van een rechthoek te berekenen tel je de 2 korte en 2 lange zijden bij elkaar op. Stel je hebt een rechthoek van 6 x 3 meter dan is de berekening: 6 + 6 + 3 + 3 = 18M¹ (spreek uit als 18 strekkende meter).

Oppervlakte driehoek
Om de oppervlakte van een driehoek met tenminste één 90° hoek te berekenen is het makkelijk deze in een rechthoek te plaatsen zoals in onderstaande illustratie. De driehoek in mijn voorbeeld heeft een korte zijde van 3 meter en een lange zijde van 6 meter. De berekening is dan 3 meter x 6 meter = 18 ÷ 2 = 9 M² (spreek uit als 9 vierkante meter).

Oppervlakte driehoek
Om de oppervlakte van een driehoek met tenminste één 90° hoek te berekenen is het makkelijk deze in een rechthoek te plaatsen zoals in onderstaande illustratie. De driehoek in mijn voorbeeld heeft een korte zijde van 3 meter en een lange zijde van 6 meter. De berekening is dan 3 meter x 6 meter = 18 ÷ 2 = 9 M² (spreek uit als 9 vierkante meter).

Maar natuurlijk zijn er ook driehoeken die niet over één 90° hoek beschikken zoals in onderstaande linker illustratie te zien is. Om dan de oppervlakte te berekenen trek je een hulplijn zoals in de middelste illustratie. Deze hulplijn noemen we D. Nu meten we de hulplijn D zoals in de rechter illustratie. De hulplijn D is 5 meter lang en de rechte zijde (B/C zijde) is 3 meter. De berekening is dan 3 meter x 5 meter = 15 ÷ 2 = 7,5 M² (spreek uit als 7,5 vierkante meter).

Omtrek driehoek
Om de omtrek van een driehoek te berekenen tellen we de 3 zijden bij elkaar op. Stel je hebt een driehoek met 1 zijde van 3 meter 1 zijde van 2 meter en nog een zijde van 2 meter dan is de berekening 3 + 2 + 2 = 7M¹ (spreek uit als 7 strekkende meter).

Oppervlakte cirkel
Om de oppervlakte van een cirkel te berekenen hebben we een formule nodig. Deze formule is straal x straal x 3,14. Het getal 3,14 is altijd van toepassing bij de oppervlakte berekening van een cirkel. Misschien heb je wel eens van Pi gehoord? Pi staat voor het getal 3,14. In onderstaande linker illustratie heb ik in de cirkel de straal met een blauwe lijn aangegeven. De straal loopt vanuit het midden van de cirkel naar de buitenrand. We meten nu de straal op, in mijn rechter illustratie is dit 2 meter. De berekening is dan 2 meter x 2 meter x (Pi) 3,14 = 12,56 M² (spreek uit als 12,56 vierkante meter).

Omtrek cirkel
De omtrek van een cirkel is wat lastiger dan de bovenstaande omtrek berekeningen maar met onderstaande formule lukt dit iedereen. Om de omtrek van een cirkel te berekenen trek je een lijn in de cirkel zoals ik in onderstaande linker illustratie heb gedaan. Deze lijn noemen we de diameter. Meet vervolgens de diameter op zoals in de rechter illustratie. In mijn voorbeeld is dat 3 meter. De berekening is dan 3 meter x (Pi) 3,14 = 9,42M¹ (spreek uit als 9,42 strekkende meter).

Oppervlakte ellips
Om de oppervlakte van een ellips te berekenen zetten we 2 hulplijnen in de ellips. Eén vanuit het midden van de ellips naar de dichtstbijzijnde rand (A) en één vanuit het midden van de ellips naar de verste rand (B). Op de onderstaande illustratie geef ik dit aan met A en B. Meet nu hulplijn A en hulplijn B op. In mijn voorbeeld is dit 1 meter en 3 meter. De berekening is dan 1 meter x 3 meter x (Pi) 3,14 = 9,42 M² (spreek uit als 9,42 vierkante meter).

Omtrek ellips
Het berekenen van de omtrek van een ellips is niet eenvoudig. Eigenlijk is er geen kant en klare wiskundige formule voor. Toch is het wel eens nodig de omtrek van een ellips te weten. Ik doe dit dan met een flexibel meetlint die ik langs de buitenste lijn van de ellips uitrol. Zo kan ik toch op een eenvoudige manier de omtrek van een ellips te weten komen. Indien je niet beschikt over een meetlint dan is een ceintuur misschien een uitkomst!

Indien je de oppervlakte voor bestratingmaterialen wilt uitrekenen dien je rekening te houden met 5% breuk. Indien je dus 35M² bestrating berekend hebt tel je hier 5% bij op. 35 M² ÷ 100 = 0.35 x 5 = 1,75 M² extra = dus 36,75 M² (spreek uit als 36,75 vierkante meter). Indien je een cirkel gaat maken van bijvoorbeeld betonklinkers houd je rekening met 10% verlies.

Indien er is gekozen voor een maatvaste steen/bestrating (stenen die allemaal dezelfde dikte hebben) is het mogelijk deze middels de vlij methode te leggen. Vlijen wordt ook wel afreien genoemd en is het vlak maken van het zandbed met een lat of waterpas. Persoonlijk vlij ik het liefst met een waterpas maar dat komt omdat ik met zeer weinig hulpmiddelen het zandbed vlij. Voor de wat minder geoefende kan je het beste een hulpmiddel maken om een tuinpad, terras of oprit te vlijen.

Vlijen/afreien van een tuinpad
Alvorens je een tuinpad gaat vlijen ga je de kantopsluiting maken. In dit voorbeeld heb ik gekozen voor opsluitbanden van 5x15x100 cm wat voor een tuinpad onder normale omstandigheden voldoende is. Sla een piketpaaltje naast de woning en leg een bouwhaak in de hoek zoals op de linker illustratie. Span nu een metselkoord naar het trottoir en sla ook hier een piket in de grond. Door gebruik te maken van de bouwhaak staat de lijn nu exact haaks op de woning. Controleer of er een afschot is van minimaal 1 cm per meter. Herhaal deze handeling nu voor de andere zijde van het tuinpad zoals op de rechter illustratie.

Zet nu langs het metselkoort de opsluitbanden. Het is het mooist als je de opsluitbanden 2 cm lager ingraaft dan de hoogte van het tuinpad.

Nu de kantbanden geplaatst zijn gaan we een hulpmiddel maken om het vlijen te vergemakkelijken. Zaag uit een voldoende dikke balk 2 hoeken zoals op onderstaande illustratie. Op deze manier rusten de twee uitstekende delen van de balk op de kantbanden. In mijn voorbeeld gebruik ik stenen die 7cm dik zijn. In dat geval moet de uitgezaagde hoek 5cm zijn. Dit omdat de kantbanden 2 cm lager liggen dan het straatwerk.

Nu kan je door de gemaakte balk over de kantbanden heen te trekken het zandbed mooi egaal op hoogte vlijen zoals op de illustratie rechtsonder.

Tonrond vlijen
Nog moeilijker lijkt het om tonrond te vlijen maar ook hier is een simpel hulpmiddel voor. Tonrond vlijen doe je indien je geen voldoende afschot hebt en geen putje kan/wil maken. Bij tonrond ligt het midden van het tuinpad hoger dan de zijkanten. Hoogteverschil is afhankelijk van de breedte van het te maken tuinpad. Bij een tuinpad met een breedte van 90cm is het midden van het tuinpad ca. 1cm hoger dan de zijkanten van het tuinpad.

Ga op dezelfde wijze te werk als het bovenstaande voorbeeld. Alleen bij het maken van de balk zaag je een ronding zoals op onderstaande illustratie.

Door de ronding die in de balk gezaagd is zal het zandbed dezelfde vorm aannemen.

Afschot is het hoogte verschil van punt A naar punt B. Meestal gebruiken we de term afschot bij het leggen van (sier) bestrating. Omdat het belangrijk is dat bijvoorbeeld een tuinpad of terras op afschot gelegd wordt leg ik u hieronder uit hoe je het beste ter werk kunt gaan.

In normale situaties dient de bestrating van de woning af af te wateren. Indien je de bestrating waterpas zou leggen dan zullen er al bij de minste regenbui plassen op de bestrating ontstaan. De regel is 1 à 2 cm afschot per meter straatwerk.

1. Sla een piket naast de woning in de grond. In dit voorbeeld ga ik van een tuinpad uit die gelegd gaat worden van de voordeur naar het trottoir. Het te bestraten tuinpad is 90 cm breed en 6 meter lang (oranje vierkantje op de illustratie is de piket).

2. Sla nu een tweede piket aan het einde van het pad. In dit geval dus naast het trottoir.

3. Teken nu met een potlood een streepje op de piket naast de woning. Doorgaans bepaalt een vast punt zoals de woning de hoogte van de bestrating. Houd voor de hoogte de onderkant van de dorpel aan. Indien je de bestrating hoger zou leggen heb je grote kans dat de dorpel gaat rotten (streepje is aangegeven in rood bij de pijl).

4. Ga nu met een waterpas naar piket B en zet ook hier een streepje. Natuurlijk heb je geen waterpas van 6 meter. Doe dit met een zo lang mogelijk waterpas. En maak bijvoorbeeld met een stapeltje stenen een overbrugging zodat je in een paar stappen de lengte kan overbruggen. In dit voorbeeld doe ik het in 4 stappen.(De grijze vierkanten zijn de stenen voor overbrugging en de rode lijn is de waterpas).

5. Nu je op piket A en piket B een streepje hebt gezet die ten opzichte van elkaar waterpas zijn kun je met een duimstok de afstand van het streepje op piket B naar de bovenkant van het trottoir meten. In mijn voorbeeld is dat 8cm.

Nu weten we dat we een afschot hebben van 1,33cm per meter straatwerk (8cm gedeeld door 6 meter = 1.33cm). Indien je hier een uitkomst krijgt van minder dan 1cm dan is het verstandig om het tuinpad tonrond te bestraten.