Archives

Vaste planten snoeien

Maart en april zijn, als het niet vriest, de snoeimaanden voor zeer veel planten. Om te beginnen is dit het moment om vaste planten af te knippen. Alle vaste planten die bovengronds zijn afgestorven kunnen tot op de grond afgeknipt worden. Let wel op eventuele jonge uitlopers die de vaste planten nu al gevormd kunnen hebben. Voor een duidelijke uitleg hoe je het beste vaste planten kan afknippen bekijk je het filmpje vaste planten afknippen. Niet alleen de vaste planten zijn nu aan de beurt ook de siergrassen kunnen nu afgeknipt worden.

Heesters snoeien

Alsof we het in maart en april nog niet druk genoeg hebben zijn nu ook de zomerbloeiende heesters aan de beurt. Een goede stelregel is dat in maart alle sierheesters die hun hoofdbloei na 1 juli hebben gesnoeid dienen te worden. Dit zijn dus heesters die op eenjarig hout bloeien. Door deze heesters in het vroege voorjaar te snoeien zal de plant hierop reageren door nieuwe scheuten aan te maken en dus rijker bloeien.

Rozen snoeien

In maart zijn ook de rozen toe aan een snoeibeurt. Omdat vele moeite hebben met het snoeien van rozen zal ik hier wat dieper op in gaan. Straks in maart zal ik tevens ter verduidelijking van deze tekst een filmpje opnemen over het snoeien van rozen. Middels de nieuwsbrief kan zal ik je op de hoogte houden wanneer het filmpje online staat. Omdat je rozen niet allemaal op dezelfde wijze snoeit zal ik ze apart behandelen.

Theehybriden (grootbloemige rozen) en trosrozen
Deze groep rozen zijn zomerbloeiend wat inhoud dat ze bloeien op de jonge scheuten die in het voorjaar gevormd worden. Begin met het wegsnoeien van alle dunne en dode takken. Zorg ervoor dat je ongeveer 3 tot 5 twijgen die vorig jaar gevormd zijn overblijven. Deze twijgen snoei je vervolgens terug tot op 3 tot 5 ogen (knoppen). Voor wie dit niet begrijpen volg je de twijg vanaf de grond en snoeit deze twijg boven het 3de tot maximaal het 5de oog af. De reden dat er een marge in zit heeft te maken met de stand van het oog waarboven je snoeit. Snoei altijd boven een oog die naar buiten gericht is. Als je het goed gedaan hebt zijn de twijgen nu niet langer dan ongeveer 10cm.

Doorbloeiende oude variëteiten
Deze rozen snoei je ongeveer op dezelfde wijze als de Theehybriden. Het verschil is dat je in plaats van 3 tot 5 twijgen ongeveer 5 tot 7 twijgen laat staan. Meestal zullen de ogen van deze rozen verder uit elkaar staan waardoor de twijgen in plaats van maximaal 10 cm maximaal 20cm zullen zijn na het snoeien.

Miniatuurrozen
Voor deze kleine rozen gelden dezelfde snoeiregels als voor de Theehybriden maar de praktijk leert dat, door de vele kleine takjes, het bijna niet te doen is om takken te selecteren op dikte en al helemaal niet het aantal ogen. In de praktijk wordt deze groep rozen op ongeveer 5cm boven de grond in zijn geheel afgeknipt.

Botanische, wilde en struikrozen
Deze groep rozen wordt nauwelijks gesnoeid. De beste manier om deze rozen in topconditie te houden is door eens in de drie jaar een verjongingsnoei toe te passen. Snoei dan een aantal van de dikste, zwakste of beschadigde takken zo diep als mogelijk terug. Tevens laat je bij deze groep rozen de uitgebloeide rozen zitten. Op deze plaatsen zullen in het najaar rozenbottels gevormd worden die een lust voor het oog zijn. Tevens zullen vele vogels je hiervoor dankbaar zijn.

Onderstaand enkele planten die in maart/april gesnoeid dienen te worden. Klik op de plant van je keuze voor een uitleg hoe de plant gesnoeid moet worden. Soms zal dit middels een video film uitgelegd worden.

• Abelia (Glossy-Abelia)
• Azara microphylla
• Buddleja davidii (Vlinderstruik)
• Buxus sempervirens (Randpalm)
• Caryopteris clandonensis (Baardbloem)
• Catalpa (Tropetboom)
• Chimonanthus praecox (Winterbloem)
• Clematis (Alleen Montana soorten)
• Cornus alba (Kornoelje)
• Cornus Mas (Gele kornoelje)
• Cornus stolonifera (Kornoelje)
• Daboecia cantabrica (Ierse-heide)
• Diervilla (Diervilla)
• Erica carnea (Winterheide)
• Euonymus europaeus (Kardinaalshoed)
• Euonymus japonicus (Japanse kardinaalsmuts)
• Fargesia (bamboe)
• Fothergilla (Fothergilla)
• Garrya elliptica (Garrya)
• Gaultheria procumbens (Bergthee)
• Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ (Amerikaanse hortensia)
• Hydrangea aspera (Fluweelhortensia)
• Hydrangea macrophylla (Tuinhortensia)
• Hydrangea paniculata (Pluimhortensia)
• Hydrangea serrata (Berghortensia)
• Hypericum (Hertshooi)
• Indigofera (Indigostruik)
• Jasminum nudiflorum (Winterjasmijn)
• Nandina Domestica (Hemelse Bamboe)
• Phyllostachys (bamboe)
• Physocarpus opulifolius (Blaasspirea)
• Pieris Floribunda (Andromeda)
• Prunus subhirtella Autumnalis (Sierkers)
• Sasa (Bamboe)
• Tamarix (Tamarisk)
• Viburnum bodnantense down (Viburnum)

In de zomer hoeft er niet zo veel gesnoeid te worden in de tuin. Genieten van het eventuele mooie weer staat nu voorop. Natuurlijk hoef je je niet te vervelen maar de werkzaamheden die nu in de tuin moeten gebeuren zijn over het algemeen niet de meest ingrijpende.

Heesters snoeien
Als je je aan onze snoeikalender gehouden hebt zijn inmiddels alle heesters nu gesnoeid. Indien dit nog niet gebeurt is kan je nog snoeien tot ongeveer half augustus. Doe dit zeker niet later daar de heesters na de snoeibeurt nog wat uit zullen lopen en deze jonge uitlopers geen tijd meer hebben om voldoende af te harden voor de winter.

Opletten met snoeien
Als je in deze periode van het jaar gaat snoeien dien je zeker rekening te houden met eventuele bijen en wespennesten. Ik heb dit persoonlijk al twee keer meegemaakt en ik kan zeggen dat ik geluk had dat ik niet op een hoge trap stond op het moment dat deze ijverige diertjes zich tegen mij keerde. Ook is het verstandig om goed te kijken of er geen vogelnesten in de te snoeien planten zitten. Wacht dan liever tot de jonge vogeltjes uitgevlogen zijn.
 
Uitgebloeide bloemen uitknippen
Een heerlijk werkje is het om de uitgebloeide bloemen uit de rozen te knippen. Doe dit echter niet met Botanische rozen daar deze anders geen rozenbottels zullen vormen in het najaar. Ook de uitgebloeide bloemen van bijvoorbeeld Dahlia’s en zomergoed zorgen voor een rijkere bloei bij deze planten. In deze periode dien je ook de nodige verzorging aan de druif te geven.
 
Enkele voorbeelden

• Lavandula (Lavendel)
• Buxus sempervirens (Buxus)
• Steenvruchten (Pruim, sierkers)
• Wisteria (Blauwe regen)
• Ligustrum (Liguster)
• Euonymus alatus (Kardinaalshoed)
• Leiappel en peer

Heesters snoeien
Waren het in maart/april nog de zomerbloeiende heester die gesnoeid moesten worden zijn het nu de voorjaarsbloeiende heesters die nodig aan een snoeibeurt toe zijn. Als stelregel kan je nemen dat dit alle sierheesters zijn die hun hoofdbloei voor 1 juli hebben en op meerjarige takken bloeien.

Enkele voorbeelden

• Forsythia (Chinees klokje)
• Deutzia (Bruidsbloem)
• Kerria japonica (Ranonkelstruik)
• Kolkwitzia amabilis (Koninginnestruik)
• Philadelphus (Boerenjasmijn)
• Rosmarinus officinalis (Rozemarijn)
• Weigelia (Weigelia)

Heesters met bessen
De meeste besdragende heesters zullen in het vroege voorjaar bloeien. Na de bloei kan je een verjongingssnoei op deze heesters toepassen. Je snoeit dan een aantal van de dikste, oudste of zwakke takken tot aan de basis uit de struik. Let er op dat de twijgen die gebloeit hebben blijven zitten daar op deze twijgen de bessen gevormd zullen worden.

Enkele voorbeelden

• Viburnum Tinus Gwenllian (Sneeuwbal)
• Viburnum plicatum
• Cotoneaster (Dwergmispel)
• Chaenomeles (Dwergkwee)

Uitgebloeide bloemen verwijderen
Ook kan je in deze periode de uitgebloeide bloemen verwijderen van o.a. zuurminnende planten zoals de Rhododendron, Azalea, Pieris en Camelia. De beste manier is om deze bloemen tussen duim en wijsvinger vast te pakken en met een soepele beweging van de heester af te draaien.

Heggen knippen
Haal de heggenschaar maar vast tevoorschijn! Verreweg de meeste heggen snoei je vlak na de langste dag (21juni). Op deze manier hoef je de meeste heggen slechts 1 keer per jaar te knippen wat voor de meeste mensen reden is deze klus na de langste dag te doen. Persoonlijk knip ik heggen het liefst twee keer per jaar daar ik van mening ben dat je een heg dan strakker en vooral dichter wordt. Kijk voor een overzicht bij heggen en hagen waar omschreven staat hoe vaak per jaar je een heg moet snoeien. Let wel op met te fel zonlicht als je een heg wilt gaan snoeien. Door te fel zonlicht kunnen de heggen verbranden waardoor de toppen bruin zullen worden. Het beste is dus om deze klus op een bewolkte koele dag te doen. Voor het knippen op de juiste manier bekijk je het filmpje vormsnoei.

Naast de uitgebreide tuinkalender Hebben we nu ook een snoeikalender. De snoeikalender laat je van maand tot maand zien welke beplanting je op dat moment kan snoeien en hoe de planten het beste gesnoeid moeten worden. De meeste planten die in de snoeikalender zijn opgenomen zijn ook opgenomen in onze uitgebreide plantendatabase. Met één muisklik kom je werkelijk alles te weten over de plant van je keuze.

Snoeikalender januari/februari
In januari en februari zijn er nog genoeg planten die je kan snoeien. Toch is het in deze maanden oppassen. Indien het vriest mag je nooit snoeien! Deze maanden zijn bij uitstek geschikt om bladverliezende heesters en bomen te snoeien.

Leilinde (Tillia) mag je in deze maanden terugsnoeien tot op de gesteltakken. Nu je toch bezig bent met het snoeien van de leilinde kan je ze indien nodig direct opnieuw opbinden. Doe dit altijd met bindbuis.

Fruitbomen kunnen ook in deze periode gesnoeid worden. Fruitbomen snoei je met als doel meer licht in de kroon te krijgen en een rijkere bloei waardoor er meer vruchtzetting plaats zal vinden. Pas een verjongingssnoei toe.

Druiven of zoals de Vlamingen zeggen Druivelaars kunnen nu ook gesnoeid worden. Kijk hier voor een uitgebreide uitleg druiven snoeien.

Knotwilgen kunnen in deze periode nog geknot worden. Let op dat je dit niet later doet dan half februari.

Snoei nu alle verticale takken van de dakplataan terug tot op de horizontale takken.

Eenjarige twijgen die aan de gesteltakken van de Wisteria (Blauwe regen) groeien dien je terug te snoeien tot ongeveer 2 ogen (knoppen).

Snoei van winterbloeiende planten zoals de Helleborus het lelijke blad weg zodat bloemen nog beter zichtbaar zijn.
 
Indien er al een vorstperiode geweest is kan je takken van de Forsythia afknippen om binnen in een vaas te zetten. Dit is o.a. ook mogelijk met de Hamamelis waar ik persoonlijk geen voorstander van ben daar deze heester eigenlijk helemaal niet gesnoeid moet worden

Snoeien is één van de meest besproken onderwerpen als het over tuinonderhoud gaat. Mijn vroegere werkgever zei altijd ‘als je goed kan snoeien ben je al voor de helft tuinman’. Als je daar eens goed over na gaat denken kom je al snel tot de conclusie dat hij daar gelijk in had. Goed snoeien kan je namelijk alleen maar als je van iedere plant die je snoeit exact weet wanneer, hoe en waarom je die bepaalde plant moet snoeien. De eerste stap is dus om de planten in uw tuin te leren kennen. Van een Hovenier wordt verwacht dat hij of zij de meest voorkomende planten kan herkennen wat een behoorlijke opgave is daar het assortiment planten zeer uitgebreid is. In uw eigen tuin zal u in de meeste gevallen al snel een ‘goede tuinman’ zijn doordat er slechts een beperkt aantal planten in zal staan.

Snoeien is onnatuurlijk
Niet zelden heb ik tijdens snoeiwerkzaamheden de vraag gekregen of snoeien niet iets tegennatuurlijks is. Als ik dan de voorbeelden noem van dieren die aan stengels en bladeren eten, door sneeuw, ijzel of wind takken uitbreken of door een blikseminslag een complete kruin uit een boom kan breken is de vraag al ontkennend beantwoord. Gelukkig bezitten planten het vermogen om opnieuw uit te groeien als er een stuk wordt verwijderd. De meeste planten bezitten lager gelegen slapende knoppen die na zo’n ingreep gestimuleerd worden uit te lopen.

Vormsnoei
Denk hier aan buxus haagjes, coniferen, heggen ,bonsai en groenblijvende heesters. De beste tijd voor vormsnoei is het najaar of vroege voorjaar. Meestal wordt vormsnoei met een heggenschaar uitgevoerd waar ik niet altijd achter sta. Vooral waar het loofsoorten betreft. Door gebruik te maken van een heggenschaar knip je de bladeren door de midden wat een lelijk resultaat geeft. Beter is het dan om gebruik te maken van een snoeischaar.

Verjongingssnoei
Snoei geeft groei én bloei dat is een regel die je al vroeg op de tuinbouwschool geleerd krijgt. Verjongingssnoei is toe te passen op alle heesters/struiken. Zorg er voor dat je de natuurlijke groeiwijze niet te veel beïnvloed. Snoei zoveel mogelijk oude takken weg en laat de jonge twijgen groeien. Let er op dat je een open heester krijgt waar zonlicht goed toe kan treden. Zoek uit of de struik die je wilt snoeien op één of meerjarig hout bloeit. Struiken die op één jarig hout bloeien kan je het beste direct na de bloei met een snoeischaar of takkenschaar terug snoeien. Jonge twijgen zullen zich dan snel ontwikkelen waardoor u het volgende jaar als dank een zeer rijk bloeiende struik zult overhouden. Struiken die op meerjarig hout bloeien dienen ook ieder jaar gesnoeid te worden. Je snoeit dan alleen de oudste takken helemaal weg om te verjongen. Naast het gebruik van een snoeischaar of takkenschaar zal bij meerjarige bloeiers ook een beugelzaag van pas
kunnen komen.

Noodzakelijke snoei
Takken die in ongewenste richting groeien, zieke, dode of beschadigde takken en wortelopslag. Noodzakelijke snoei mag je op ieder moment uitvoeren. Pas alleen op voor bloedende bomen zoals een Berk (Betula), Esdoorn (Acer) en Haagbeuk (Carpinus betulus). In het voorjaar als de sapstroom op gang komt is het zelfs mogelijk dat deze doodbloeden. Beter is dan om te wachten tot november/december.

Er zijn verschillende vaste planten die je kan terugsnoeien om een tweede bloei te stimuleren. Als voorbeeld in het filmpje heb ik de Alchemilla mollis genomen. Deze Alchemilla snoei je vrijwel direct na de bloei met een heggenschaar volledig terug. Binnen een mum van tijd zal de Alchemilla nieuw blad aanmaken en in de nazomer kan je dan genieten van een tweede bloei. De tweede bloei is vaak minder spectaculair dan de eerste bloei maar het is zeker de moeite waard dit te proberen. Niet alleen het voordeel van een tweede bloei wordt hiermee behaald, maar het nieuwe frisse blad alleen al is de moeite waard. Zoals ik in het filmpje zei is deze methode niet alleen voor de Alchemilla geschikt maar zijn er diverse vaste planten die deze methode verdragen. Onderstaand een lijstje met deze vaste planten.

• Alchemilla Mollis (Vrouwenmantel)
• Nepeta (Kattekruid)
• Geranium (Geranium)
• Leucanthemum (Margriet)
• Delphinium (Riddersporen)
• Viola cornuta (Hoornviooltjes)
• Lupinus (Lupine)
• Achillea (Duizendblad)
• Salvia (Salie)
• Alyssum (Schildzaad)
• Erigeron (Fijnstraal)
• Trollius (Kogelbloem)

Hoe je het beste een druif snoeit is afhankelijk van de leeftijd van de druif. De eerste 3 jaar snoei je een druif of druivelaar zoals onze Vlaamse buren de druif noemen op een andere manier. Maar niet alleen de leeftijd van de druif bepaald de snoeiwijze ook is er verschil tussen winter en zomersnoei. Onderstaand zal ik dit eens nader uitleggen.

Druif snoeien de eerste 3 jaar

Jaar 1
Hier ga ik uit van een druivenstek die je afgelopen winter gestekt hebt. Na het planten (na 1 juni) zal de druivenstek één of meerdere scheuten maken. Zoek hiervan de mooiste scheut uit en laat deze zitten. Eventuele andere scheuten dien je terug te snoeien. Die ene scheut die je hebt laten zitten zal zijscheuten proberen aan te maken wat wij niet moeten toestaan. Je snoeit telkens als de druif een zijscheut maakt deze direct weg. Op deze manier zal alle groei naar de lengte en dikte van die ene scheut gaan. Afhankelijk van de soort druif en de weersomstandigheden zal de lengte van deze ene scheut tussen de 50 en 125 cm bedragen. Ook het wortelgestel zal zich op deze manier sterk ontwikkelen. Snoei nu als de druif in het najaar zijn blad heeft laten vallen de druif rigoureus terug tot ongeveer 3 knoppen boven de grond. Dit is het punt waar veel mensen verstek laten gaan daar de meeste van ons dit zonde vinden. Toch zal je hier veel voordeel in de komende jaren mee behalen.

Jaar 2
Wederom zal de druif met meerdere scheuten gaan uitlopen. Zoek nu de beste twee scheuten uit en verwijder alle andere scheuten die zich hebben gevormd of nog gaan vormen. Wederom tolereren we van deze twee scheuten niet dat ze zijscheuten aanmaken en knippen deze het hele groeiseizoen telkens weg. Als de druif zijn blad heeft laten vallen in het najaar zoeken we uit de twee scheuten de mooiste, dikste en krachtigste van de twee uit en binden deze voorzichtig op. De andere scheut knippen we geheel weg. Nu staat er dus één stevige aangebonden scheut die vanaf nu Moederstam genoemd wordt.

Jaar 3
Vanuit de moederstam zullen zich nu in mei scheuten gaan vormen. Bind de scheuten die vanuit de moederstam groeien, nadat ze sterk genoeg zijn, voorzichtig langs de draden op. Het beste is om stevige draden te spannen om de 35 à 45 cm. Deze aangebonden scheuten die vanuit de moederstam komen noemen we vanaf nu de draagsporen.

Wintersnoei druif ouder dan 3 jaar
Zoals we hierboven al schreven bestaat de druif uit een moederstam en draagsporen. De moederstam en draagsporen van de druif worden normaal gesproken niet gesnoeid. Enkel bij zwaar verwaarloosde of zeer oude druiven kan het zijn dat de moederstam en/of draagsporen gesnoeid dienen te worden. De zijtakken en het verlengde van de draagsporen zijn de vruchttakken waarop de druif zal bloeien en druiven zal dragen. Juist de vruchttakken van de druif dienen ieder jaar vernieuwd te worden. De reden hiervoor is dat een druif slechts vruchten zal dragen op eenjarige scheuten. Je snoeit de vruchttakken, het liefst in februari als het niet vriest, die afgelopen jaar gebloeid en vruchten gedragen hebben weg tot boven het eerste goed ontwikkelde oog (knop). In de meeste gevallen zal dit het tweede oog vanaf het draagspoor zijn daar het eerste oog vaak niet goed ontwikkeld is.

Draagsporen druif verjongen
Indien de druif weinig tot geen druiven draagt dan dienen we eens goed te kijken naar de lengte van de draagsporen. Wat ik vaak tegenkom is dat de draagsporen veel te lang zijn waardoor krachtige groei zal verzwakken met het gevolg dat de druif weinig of druiven van een slechte kwaliteit dragen. Indien de draagsporen te lang zijn kan je deze verjongen door ze in te korten tot ongeveer 10cm vanaf de moederstam. Uit de onderste scheut zullen zich dan meerdere nieuwe scheuten vormen. Bewaar de beste en krachtigste van deze scheuten om hier een nieuw draagspoor van te maken. Denk er wel aan dat deze scheut het volgende jaar niet zal bloeien en vruchten dragen. Indien je dus meerdere of zelfs alle draagsporen zal willen verjongen kan je dit het beste door dit jaar de ene helft en volgend jaar de andere helft te verjongen. Op deze manier heeft u in ieder geval nog een aantal draagsporen die druiven zullen dragen.
 
Zomersnoei druif
De zomersnoei is op zijn minst net zo belangrijk als de wintersnoei van de druif. Alleen als je de zomersnoei goed uitvoert zullen er grote en gezonde druiven gevormd worden. Het begint eigenlijk met de dieven die je het gehele groeiseizoen uit de druif moet knippen. Dieven zijn de scheutjes die in de oksels van de draagsporen tot ontwikkeling komen. Nu is het wachten op de eerste bloemtrosjes. Wil je de bloemtrosjes van de druif ontdekken dan dien je zo rond begin juni de druif goed te observeren daar de bloei niet erg opvalt. Gelukkig weten de bijen de bloemen wel goed te vinden daar dit voor de bestuiving erg belangrijk is. Zo rond half juli begin je toch duidelijk trosjes met hele kleine besjes te zien. Dit is het moment om wederom de snoeischaar ter hand te nemen en iedere vruchttak die een trosje besjes bezit terug te snoeien tot ongeveer twee bladeren voorbij het trosje. Indien er op één vruchttak meerdere trosjes gevormd zijn dan laat je slechts het trosje die het dichtst bij de draagspoor staat staan. Alle scheuten die geen trosjes bezitten kunnen volledig weggesnoeid worden. Op deze manier kan de druif zijn krachten gebruiken om mooie druiventrossen te maken.

Druiven krenten
Schrik niet als er na verloop van tijd besjes spontaan van de steeltjes vallen. Dit is absoluut geen reden voor paniek maar slechts een natuurlijke rui. Toch is de natuurlijke rui van de druif niet voldoende voor een ieder die net zulke mooie grote druiven als in de winkel liggen aan hun eigen druivelaar willen hebben groeien. Je zal dan de natuurlijke rui een handje moeten helpen door, zoals dat zo mooi heet, te gaan krenten. Druiven krenten is echter voor de echte fanatieke druiven bezitter en vraagt toch wel om wat geduld. De trosjes met bessen dienen stuk voor stuk bekeken te worden en vrij gemaakt te worden van overtollige besjes. Het beste is om de 9 grootste besjes te laten zitten en de rest te verwijderen door deze voorzichtig met duim en wijsvinger van het steeltje te draaien.

Het aanbinden van druiven dien je altijd te doen met bindbuis.!!