Archives

De belangrijkste groep waterplanten voor een vijver zijn de zuurstofplanten. Zuurstofplanten zorgen ervoor dat je zonder filter een heldere vijver krijgt. Zuurstofplanten zijn over het algemeen de planten in de vijver die je niet ziet. Zuurstofplanten groeien immers grotendeels onder water waar ze net zoals andere planten assimileren. Doordat voor assimilatie koolzuur nodig is ontrekken de zuurstofplanten koolzuur uit het vijverwater en scheiden zuurstof af. Tevens zullen de zuurstofplanten voedingsstoffen, zoals stikstof uit het water onttrekken. Door dit proces zullen zweefalgen en draadalgen geen kans krijgen zich te ontwikkelen in de vijver en zal de vijver dus helder water hebben.

Voor een natuurlijke vijver of combinatievijver dien je één mandje zuurstofplanten per M³ (1000 liter) vijverwater te planten. Indien je bosjes zuurstofplanten koopt dien je deze, op hoornblad en Blaasjeskruid na, in een mandje te poten. Let er bij de aankoop van dit soort zuurstofplanten op dat de bosjes zuurstofplanten over voldoende wortels beschikken en haal de loodbandjes die vaak om de bosjes zuurstofplanten zitten er af. 4 bosjes zuurstofplanten staan ongeveer gelijk aan één mandje zuurstofplanten. De belangrijkste zuurstofplant is glanzend fonteinkruid (Potamogeton lucens).

Zo rond april/mei is het een ideale periode om een nieuwe vijver op te starten. Je kan de vijver het beste met leidingwater vullen. Regenwater is over het algemeen te zacht en te zuur en in grondwater is de kans groot dat er te veel ijzer in het water zit waardoor het vijverwater bruin verkleurt. Ook ben ik geen voorstander water uit een nabijgelegen sloot in de nieuwe vijver te pompen. Indien zich in de sloot ziektes bevinden dan zal je die direct in je nieuwe vijver pompen. Als je voordat je de vijver met leidingwater vult de watermeterstand opneemt en dit nadat de vijver vol is weer doet weet je exact hoeveel liter water er in de vijver zit. Dit is erg makkelijk bij het uitrekenen voor medicijnen die later misschien toegevoegd dienen te worden.

Voor een natuurlijke vijver of combinatievijver dien je één mandje zuurstofplanten per M³ (1000 liter) vijverwater te planten. Indien je bosjes zuurstofplanten koopt dien je deze, op hoornblad en Blaasjeskruid na, in een mandje te poten. Let er bij de aankoop van dit soort zuurstofplanten op dat de bosjes zuurstofplanten over voldoende wortels beschikken en haal de loodbandjes die vaak om de bosjes zuurstofplanten zitten er af. 4 bosjes zuurstofplanten staan ongeveer gelijk aan één mandje zuurstofplanten. De belangrijkste zuurstofplant is glanzend fonteinkruid (Potamogeton lucens).

Bestrijden draadalgen
De enigste reden om draadalgen te bestrijden is omdat je het niet mooi zou vinden of omdat vissen zoals bijvoorbeeld een Steur verstrikt kunnen raken. Draadalgen zijn ook planten (zelfs nuttige zuurstofplanten). Indien je draadalgen wilt bestrijden kun je in het geval van een koikarpervijver gebruik maken van draadalgenpoeder. Draadalgenpoeder is verkrijgbaar bij het plaatselijke tuincentrum of een vijverwinkel en is 100% biologisch en geheel onschadelijk voor vissen en andere planten (behalve zuurstofplanten), zelfs bij een forse overdosering. Het biologische draadalgenpoeder zorgt ervoor dat de draadalgen langzaam krimpen. Zodoende zullen er geen afvalstoffen in de vijver achtergelaten worden. Indien er sprake is van een overwoekering van draadalgen is het raadzaam deze eerst zoveel mogelijk uit de vijver te scheppen. Als je weet dat je ieder jaar weer last hebt van die vervelende draadalgen kan je deze ook preventief behandelen door een kleine hoeveelheid draadalgenpoeder vanaf medio maart toe te dienen. Let op! Er zijn wel 400 verschillende soorten draadalgen die allen op hun eigen wijze op de draadalgenpoeder reageren. Het kan soms enkele weken duren voordat de draadalgenpoeder zijn werk heeft gedaan. Sterker nog, er zijn draadalgensoorten die de eerste week na het toedienen van draadalgenpoeder zeer sterk gaan groeien om vervolgens geheel te verdwijnen. Indien je een natuurlijke of combinatievijver hebt kan je het beste meer zuurstofplanten toevoegen, de draadalgen zullen dan op den duur verdwijnen.

Bestrijden zweefalgen
Zweefalgen geven een lichtgroene kleur aan het vijverwater waardoor dit niet meer doorzichtig is. Doordat zweefalgen ongelooflijk fijn zijn kan je deze niet uit het water filteren. De enigste goede manier om deze te bestrijden is met behulp van een UVC lamp in combinatie met een filtersysteem. Doordat het water met de zweefalgen door de lamp gepompt wordt komen de zweefalgen in aanraking met UVC straling. Door deze UVC straling verandert de structuur en zijn ze wel groot genoeg om door een filtersysteem uitgefilterd te worden.

Visueel
Natuurlijk wil je de vijver graag zien. Maak de vijver dan ook op een plaats waar je hem vanuit de woning en vanaf een terras goed kan zien. Helaas zie je soms prachtige vijvers weggestopt achter in de tuin. Bedenk dat je normaal gesproken de meeste tijd binnenshuis doorbrengt. Eigenlijk is de meest ideale plaats een plaats tussen een terras en woning. Zo zie je de vijver altijd ongeacht je binnen of buiten bent.

3. Wat kost een vijver?
Wat een vijver kost is geen makkelijke vraag. E.e.a. is sterk afhankelijk van de afmetingen, bereikbaarheid, soort vijver en materiaalkeuze. Je kan pas een berekening maken als je minimaal bovenstaande informatie hebt. Wel kan je zeggen dat een Natuurlijke vijver de meest voordelige vijver is en een Koi of zwemvijver tot de dure categorie behoort.

4. Waarmee vul ik de vijver?
Het beste water om een vijver te vullen is leidingwater. Vaak vragen klanten aan mij waarom ik een vijver vul met leidingwater als er in de directe nabijheid een sloot ligt waar je gemakkelijk het water uit kan pompen. De reden is om de eventuele ziektes die in de sloot zitten niet over te brengen in de nieuwe vijver. Ook van het vullen van de vijver met grondwater uit een bron ben ik geen voorstander. De voornaamste reden hiervoor is dat er nogal eens ijzerhoudend water uit de bron komt wat een lelijke bruine kleur aan het water geeft.

Noteer alvorens je de vijver met water vult de stand van de watermeter. Na het vullen noteer je wederom de stand van de watermeter en je weet exact hoeveel liter water er in de vijver zit. Dit is ideaal als je het water behandelt, bacteriën toevoegt of medicijnen voor de vissen.

5. Beste vijverdiepte
De juiste diepte voor een vijver is afhankelijk van de soort vijver. Ik ben van mening dat een goede vijver op het diepste punt altijd minimaal 100 cm diep moet zijn. Dit om de temperatuur in de vijver zo constant mogelijk te houden en voor de vissen om te overwinteren. Onderstaand de vijversoorten met de juiste dieptes.

6. Vijverwater testen
Vijverwater testen kan je gemakkelijk zelf doen. Vrijwel ieder tuincentrum heeft setjes op voorraad waarmee je het vijverwater kan testen. Onderstaand de waardes waar een gezonde vijver aan moet voldoen.

Ja, dit is absoluut noodzakelijk. Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen ijs op de vijver mag liggen, een flink wak is voldoende. Indien de vijver helemaal is dichtgevroren sla dan geen wak in het ijs. Door de hevige trillingen kunnen de vissen doodgaan door stress of schade aan de gehoororganen. Ga te werk met een pannetje heet water, zet dit op het ijs en wacht even totdat deze een gat in het ijs heeft gesmolten. Ook het belopen of zelfs schaatsen op een dichtgevroren vijver is sterk af te raden. Door de scherpe randen van het ijs kan de vijver lek raken. Om ervoor te zorgen dat de vijver niet dichtvriest, is de beste methode om een bruisbolletje of blok in de vijver te plaatsen. Plaats deze niet dieper dan 40 cm onder water. Als het bruisbolletje of blok lager hangt worden de onderste waterlagen – die in de wintermaanden het warmst zijn – ongewenst vermengd met de koudere bovenlagen. Indien er sneeuw op de nog deels dichtgevroren vijver valt, verwijder dit dan zo snel mogelijk. Het beetje licht wat nog in de vijver komt, is van groot belang voor de vissen en waterplanten.

Afhankelijk van het weer begint er zichtbaar weer wat leven in en om de vijver te ontstaan. Bij mooie dagen met rustig zonnig weer zie je de vissen al weer naar het wateroppervlak komen en als je goed kijkt zie je dat de waterplanten al weer groene blaadjes krijgen. Laat je niet teveel meeslepen met je voorjaarsgevoelens op een windstille zonnige dag. O wat is het verleidelijk om de vissen eens flink te gaan voeren. Helaas is het in de vijver nog niet zo warm als het buiten kan zijn in deze maand. Voordat het vijverwater op voorjaarstemperaturen is zijn we echt nog wel een maand onderweg. Pas als het vijverwater een temperatuur heeft van boven de 10°C kunnen we een weinig voer aan de vissen gaan geven. Kies in eerste instantie voor licht verteerbaar voer op basis van tarwekiemen. Zoals je zelf ook op de houdbaarheidsdatum van voedsel let zo is het ook verstandig om op de houdbaarheidsdatum van vissenvoer te letten, iets wat maar al te vaak vergeten wordt in deze tijd.

Doordat de temperatuur van het water in deze periode van het jaar hevig kan schommelen kunnen er gemakkelijk problemen ontstaan. Vooral in kleine en ondiepe vijvers schommelen de watertemperaturen hevig. De toch al verminderde weerstand van de vissen en de verminderde waterkwaliteit zorgen ervoor dat ziektes vrij spel hebben. De meest voorkomende zijn Costia, Witte stip, Trichodina, Chidonella en wormen. Bestudeer de vissen in deze periode goed en let vooral op “ander gedrag”?. Vorig voorjaar kwam ik bij een klant die vertelde dat de vissen het voorjaar in hun bol hadden. Ze zei “ze springen zo vrolijk door de vijver”?. Het bleek om de parasiet Trichodina te gaan. Als vissen van de één op de andere dag anders reageren aarzel dan niet om een ervaren dierenarts te raadplegen.

indien de vijver vorig jaar duidelijk te veel waterplanten bevatte of als er vorig jaar verschillende planten sterk achterbleven in groei en bloei dan is maart een ideale maand om de vijverplanten te gaan scheuren en opnieuw van een voedingsbodem te voorzien. De te scheuren planten haal je voorzichtig uit de vijver en scheur je op dezelfde wijze als vaste planten. Nadat je dit gedaan hebt kan je de planten liefst in een voldoende grootte vijvermand plaatsen met een voedingsbodem van speciale kleiige vijvergrond. Voeg hier nooit tuin of potgrond aan toe! Voordat je de speciale vijveraarde in de vijvermanden doet is het verstandig deze goed nat te maken. Op deze manier voorkom je dat de vijvermanden met planten na het uitzetten in de vijver naar boven komen drijven. Vooral waterlelies hebben de neiging weer naar boven te komen. Verzwaar de planten indien nodig met enkele keien. Laat de zuurstofplanten het liefst met rust in deze periode. Deze zijn van groot belang. Ideeën er in de loop van het vijverseizoen te veel van is kan je deze later nog gedeeltelijk verwijderen.

Er is weliswaar in de wintermaanden een stuk minder te doen aan de vijver maar een dagelijkse controle is zeker op zijn plaats. Om te beginnen is het nog steeds noodzakelijk om blad uit de vijver te verwijderen. Je zal denken dat deze tijd nu wel voorbij zal zijn maar in tuinen die nog niet winterklaar gemaakt zijn kan blad gemakkelijk de vijver inwaaien. Ik zal me overigens wel beperken tot het blad wat op het wateroppervlak drijft daar je de vissen in de vijver tijdens deze maanden zo veel mogelijk met rust moet laten. En met met rust laten bedoel ik ook dat je de vissen in geen geval mag voeren. Je kan als stelregel aanhouden dat je als de watertemperatuur onder de 8°C komt moet stoppen met voeren. De vissen zullen dan toch niet meer eten en het voer zal naar de bodem zinken wat in het voorjaar voor behoorlijke problemen kan zorgen.

Ik kan het niet vaak genoeg vermelden dat je een vijver altijd ijsvrij dient te houden om te zorgen dat kwalijke gassen het water kunnen verlaten. De beste manier is om een luchtpompje te installeren in de vijver. Doe dit het liefst niet te diep daar het relatief warme water op de bodem dan vermengt wordt met de koudere hogere lagen. De vissen zullen dat niet in dank afnemen. Indien je te laat bent met het ijsvrij houden van de vijver dan zal je een wak moeten maken. Pak nou niet direct een bijl om een wak te hakken daar de trillingen die het hakken veroorzaakt ernstige schade aan de gehoorsorganen van de vissen kunnen toebrengen. De vissen kunnen daarvan zo in de stres schieten dat ze daar aan kunnen overlijden. De beste manier is dan om een keteltje heet water op het ijs te zetten waardoor er in korte tijd een wak zal ontstaan waar je een bruisblokje in aan kan brengen. Een wak hoeft overigens niet groot te zijn een kleine opening in het ijs is voldoende. Indien we te maken krijgen met sneeuw dienen we dat zo snel mogelijk van het ijs te verwijderen. Ondanks dat je het niet ziet staat het plantenleven in de vijver op dit moment niet helemaal stil. Als het te lang duurt dat deze vijverplanten licht krijgen stoppen ze met assimileren en kunnen ze afsterven.

Terwijl er in de tuinen niet heel veel te doen is op vijvergebied staat “de handel”? niet stil. In deze maanden worden veel cursussen gegeven en worden vissen ingekocht voor het komende tuinseizoen. Diverse koifarms zijn gesloten omdat men in alle werelddelen op zoek is naar de mooiste Koi’s. Waterplantenkwekers zijn de waterplanten aan het scheuren om zo de markt weer te kunnen voorzien van de grote vraag.

Februari is een periode waar veel mis kan gaan met de vijvers. Op het ene moment kan het stevig vriezen en op het andere moment kunnen de temperaturen oplopen tot voorjaarswaarde. Vooral in de wat kleine en ondiepe vijvers is dit een groot probleem. Door de minimale waterinhoud zal het vijverwater hierdoor heftig schommelen wat funest is voor de meeste vissen. Het tweede probleem is dat de vissen bij de wat hogere watertemperaturen meer naar de oppervlakte zullen komen. Reigers, die inmiddels steeds meer honger krijgen, zijn hier erg dankbaar voor en zullen dan ook geen kans onbenut laten om uw kostbare vissen uit de vijver te stelen. Alsof dat allemaal nog niet erg genoeg is doen ook katten “goede zaken”?. Vissen zijn nog erg loom waardoor ze veel makkelijker ten prooi vallen aan de scherpe klauwen van deze geliefde en gehate huisdieren.

Indien er plannen bestaan om een vijver aan te leggen of nieuwe vissen te kopen dan is februari de beste tijd om bij de vijverzaken langs te gaan. De meeste Koifarms openen nu weer langzaam hun deuren en de ingekochte Koi worden in deze maand verwacht. Het voordeel is dat je nu de eerste keuze hebt op de door de experts uitgezochte Koi. En dat men nu alle tijd voor u heeft daar de grote drukte pas over een maand of twee zal zijn.