Heesters

Kalmia (Lepelboom)

Op mijn stageplaats kwam ik voor het eerst een Kalmia tegen. Deze mooie heester stond bij een grote fabriek in de gemeente Huizen waar wij het onderhoud voor verzorgden. De Kalmia stond te bloeien wat mij erg aansprak en ik wilde dan ook graag een stek van de Kalmia hebben. Mijn collega, van wie ik een groot deel van zijn kennis heb overgenomen, leerde me dat de Kalmia te vermeerderen is middels afleggen. De Kalmia heb ik toen met succes afgelegd en staat heden ten dagen nog steeds in mijn tuin. De Kalmia zie je over het algemeen niet zo heel veel in de Nederlandse en Vlaamse tuinen. Dit wordt ongetwijfeld veroorzaakt doordat de Kalmia een plant is die niet veel wordt aangeboden in de tuincentra en als die aangeboden wordt een flinke prijskaart heeft. Om de bloemenpracht van deze zuurminnende soort zal het in ieder geval niet liggen. Plant de kalmia in de halfschaduw op een tegen de wind beschutte plaats. Hoewel de Kalmia volledig winterhard is in het Nederlandse en Vlaamse klimaat kunnen de bladeren door een schrale oostenwind behoorlijk beschadigen.

De Kalmia is een wintergroene sierheester die het beste vergeleken kan worden met rododendron. Alleen de bloemen van de Kalmia verraden dat het hier om een totaal andere plant gaat. De Bloemen van de Kalmia bloeien vanaf juni tot en met juli en zijn schotelvormig. Afhankelijk van de soort bloeit de Kalmia met witte, roze, of purper bloemen die soms erg aparte afstekende meeldraden hebben.

Naamgeving
De Kalmia wordt in het Nederlands Lepelboom, Lepeltjesboom, Lepelstruik, Laurierroos of Berglaurier genoemd. De Kalmia kent twee belangrijke groepen. De Kalmia latifolia en de Kalmia angustifolia.

Populaire soorten
Kalmia Latifolia: Deze tot twee meter hoog wordende soort heeft breed groen glanzend blad. De zachtroze bloemen zijn schotelvormig.

Kalmia latifolia ‘Bullseye’: Eveneens twee meter hoog. De krachtig groeiende struik begint de bloei met het vertonen van rode bloemknoppen die naarmate ze openvouwen roze worden. In het hart van de bloemen bevind zich een helderwitte stip die omlijnt is met een donkere band, vandaar de naam ‘Bullseye’.

Kalmia latifolia ‘Elf’: Ideale Kalmia voor de kleine tuinen of in bloembakken op terras of balkon. Deze soort wordt niet hoger dan 100cm en begint de bloei met lichtroze knoppen die naarmate de bloemen zich uitvouwen helder wit zijn.
 
Kalmia latifolia ‘Ostbo Red’: Deze soort bereikt een maximale hoogte van ongeveer 150cm en begint de bloei met felrode bloemknoppen. Eenmaal uitgevouwen zijn de buitenranden van de bloem rood en het hart van de bloem wit.

Kalmia latifolia ‘Pink Charm’: Erg mooie soort met helderroze bloemen met een kastanjebruine ring.
Kalmia angustifolia: De angustifolia soorten zijn over het algemeen een stuk kleiner en hebben lancetvormige smalle bladeren.

Snoeien
De Kalmia is een vrij langzame groeier die normaal gesproken niet gesnoeid behoeft te worden. De uitgebloeide bloemen kan je het beste wegknippen.

Let wel op de gehele plant is giftig voor zowel mens en dier.

Vermeerderen
Kalmia is, al duurt het erg lang voordat er wortelgroei plaatsvindt, te vermeerderen middels afleggen. Het stekken van een Kalmia is erg moeilijk en lukt bijna nooit. Vandaar dat professionele kwekers de Kalmia vermeerderen middels Meristeemcultuur.

Combineren met

  • Rhododendron
  • Zenobia
  • Leucothoe Axillaris
Heesters

Hydrangea macrophylla (Tuinhortensia)

Wie aan Hortensia denk denkt aan de Hydrangea macrophylla met als Nederlandse naam Tuinhortensia. De Tuinhortensia is de meest voorkomende soort waar ook het meeste over gevraagd wordt wat betreft kleur en snoeien wat ik hieronder uitgebreid behandel. De Hydrangea macrophylla bloeit, van juni tot augustus, met over het algemeen bolvormige bloemen in de kleuren wit, roze, rood of blauw. De Hydrangea macrophylla bestaat uit winterharde en minder winterharde soorten. De laatste worden meestal verkocht voor in binnenshuis. Hydrangea macrophylla verdraagt een plaats in de zon of in de halfschaduw. Hoe vochtiger de plant zal staan des te meer zon zal verdragen worden. De meeste Hydrangea macrophylla soorten worden tussen de 125 en 150 cm hoog waardoor de bladverliezende heester in vrijwel iedere tuin in te passen is.

Hortensia snoeien

Uitgebloeide bloemen
Of de uitgebloeide bloemen uitgeknipt mogen worden of niet is een veel gestelde vraag die vrij makkelijk te beantwoorden is. Uitgebloeide bloemen mogen wel uitgeknipt worden na de bloei maar het is beter om te wachten tot het vroege voorjaar. De reden hiervoor is dat de uitgebloeide bloem zich vlak boven de al aangelegde bloemknop voor volgend jaar bevind. Als je de uitgebloeide Hortensiabloem in de winter laat zitten zal deze nog wat bescherming tegen de vorst kunnen bieden. Snoei de uitgebloeide bloemen weg tot net boven een dikke bloemknop. Als je te diep in zal snoeien en dus de bloemknop wegsnoeit zal de Hortensia dit jaar niet bloeien.

Verjonginssnoei
Als de Hydrangea macrophylla een jaar of vier oud is gaan we voor het eerst voorzichtig verjongingssnoei toepassen. Het is dan verstandig om ieder jaar in het vroege voorjaar 20% van de takken tot op de grond weg te knippen. Zeker niet te veel en kies de lelijkste of zwakste takken. Op deze manier pas je een verjongingssnoei toe zonder dat je ziet dat de heester gesnoeid is. Indien de Hydrangea macrophylla al jaren lang niet gesnoeid is dan is de beste manier om de heester in zijn geheel tot aan de grond af te knippen. Je moet dan wel weten dat je de eerste twee à drie jaar helemaal geen bloemen kan verwachten. Bekijk de film Hortensia snoeien.

Hortensia kleur
De kleur van de bloemen van de Hydrangea macrophylla houd de gemoederen aardig bezig. Zo zijn er genoeg verhalen van mensen die een blauwe Hydrangea macrophylla aangeschaft hadden en na enkele jaren bloeiden diezelfde Tuinhortensia’s paars en weer later roze. De verandering van de kleur van de bloemen van de Hydrangea macrophylla is uitvoerig onderzocht. Het blijkt dat de kleur van de Hortensiabloem reageert op de zuurgraad van de grond. De zuurgraad wordt aangeduid in pH. Zure gronden hebben een pH getal lager dan 5,5, lichtzure gronden tussen 5,6 en 6,5 en basische gronden hoger dan 6,6. Hoe zuurder de grond is des te meer aanwezige metalen, zoals ijzer en aluminium, er kunnen oplossen en die metalen zorgen voor de verkleuring. Het komt er op neer dat op een zure grond de Hortensia blauw kleurt, op lichtzure grond paars en op basische grond roze. Theoretisch zou je dus zeggen dat je door de zuurgraad te beïnvloeden een Hortensiabloem kan laten verkleuren van blauw naar roze en van roze naar blauw. Helaas hoor ik bijna altijd de verhalen dat de Hortensia verkleurd is van blauw naar roze maar slecht sporadisch van roze naar blauw. Sterker nog ik heb van verschillende klanten gehoord dat het verkleuren van roze naar blauw maar niet wil lukken. Omdat dit toeval kan zijn zou ik graag willen horen van u of het gelukt is een Hortensia van roze naar blauw te laten kleuren en hoe u dit gedaan heeft.
 
Hoe beïnvloed je de kleur van de Hortensiabloem
Om de kleur van de Hortensiabloem te laten verkleuren van roze naar blauw kan je bij de drogist een beetje aluin (kaliumsulfaat) kopen en dit bij de Hortensia strooien.

Heesters

Indigofera (Indigostruik)

De Indigofera die in het Nederlands Indigostruik heet is een breed uitgroeiende bladverliezende heester die, indien ieder jaar teruggesnoeid, een hoogte bereikt van maximaal 100 cm. De sierwaarde van de Indigofera zijn het blad en de bloemen. De kleine blauwgroene blaadjes staan aan weerszijde van de bladsteeltjes in rij en tellen 12 tot 21 blaadjes. De Indigofera bloeit vanaf juli tot en met september met lathyrusachtige bloemtrossen die wel 15cm lang kunnen zijn. Bij extreme vorstperiodes is het verstandig om de voet van de Indigofera af te dekken met wat beukenblad of snoeiafval van coniferen.

Snoeien
De Indigofera vriest meestal een flink eind in, hoewel ik sinds de “nieuwe winters”? al een aantal keren gezien heb dat de plant in het geheel niet ingevroren was. Je kan de snoeiwijze dan ook het beste vergelijken met de snoeiwijze van de Buddleja en andere heesters die op eenjarig hout bloeien. Snoei medio maart eerst de eventueel ziek of beschadigde takken tot op de grond toe terug. Vervolgens snoei je de gehele plant af tot op ongeveer 25cm boven de grond. Deze klus kan je het beste begin april doen.

Indigo
Uit de bladeren van de Indigofera tinctoria werd ongeveer 5000 jaar gelden al de stof indican gewonnen. Door oxidatie uit de lucht kon deze stof omgezet worden in de blauwe kleurstof indigo waarmee textiel blauw werd gekleurd. Heden ten dagen wordt deze stof synthetisch gemaakt en veelvuldig gebruikt om bijvoorbeeld spijkerbroeken blauw te kleuren.
 
Vermeerderen
Indigofera is te vermeerderen middels een goed afgerijpte stek in de zomer.

Combineren met

  • Babtisia
  • Gillenia
  • Macleaya (Pluimpaver of Vedermaan)
Heesters

Hibiscus syriacus (Hibiscus)

Hibiscus syriacus heeft een heel scala aan Nederlandse namen die afhankelijk van de regio door de bevolking gebruikt worden. Enkele voorbeelden van hoe de Hibiscus genoemd wordt zijn: Septemberroos, Chinese roos, Altheastruik of gewoon Hibiscus. Als er veel Nederlandse benamingen zijn voor één en dezelfde plant dan weet je eigenlijk zeker dat het om een zeer geliefde plant gaat. Dat de Hibiscus syriacus gelieft is is wel zeker en is wat mij betreft niet verwonderlijk. De Hibiscus is een bladverliezende rijk bloeiende sierheester die het op vrijwel alle grondsoorten goed zal doen. Toch heeft de heester een voorkeur voor een goed doorlatende humusrijke bodem en zal u daarvoor ook zeer uitbundig belonen. Het liefst staat de Hibiscus syriacus op een plaats waar gematigd zonlicht toe kan treden het liefst tegen een warme zuidmuur. In de felle zon kan het blad van de Hibiscus er wat minder florissant uit zien. Het frisgroene glanzende blad is drielobbig en getand en wordt in de herfst geel van kleur. De Hibiscus bloeit vanaf ongeveer augustus tot en met oktober met, afhankelijk van de soort, gevulde of enkelbloemige bloemen in de kleuren wit, blauw, roze of rood.

Ziekten
Indien je een hibiscus hebt met luizen dan staat de sierheester waarschijnlijk te veel op de tocht. Verplanten is dan de beste optie daar de luizen anders ieder jaar terug zullen keren. Let wel op dat de Hibiscus zich niet graag laat overplanten. Rondsteken is dus zeker geen overbodige luxe. Snoeien
Hibiscus wordt ongeveer 300cm hoog en heeft van zichzelf een mooie habitus. Snoei is dus indien de Hibiscus op de juiste plaats staat niet nodig. Ieder jaar controleren op schurende en/of zieke takken en uitknippen in het najaar. Tevens kan je ieder jaar voorzichtig een verjongingssnoei toepassen maar denk dan aan maximaal één tak tot aan de basis wegsnoeien.

Populaire soorten

  • Hibiscus syriacus ‘Ardens’: Soort met paarsblauwe bloemen die bloeien vanaf half augustus tot en met eind oktober.
  • Hibiscus syriacus ‘Oiseau Bleu’: Zeer rijkbloeiend met blauwe bloemen vanaf begin augustus tot en met eind oktober. Zeer winterharde soort.
  • Hibiscus syriacus ‘Red Heart’: Zoals de naam al zegt hebben deze witte bloemen een rood hart.
  • Hibiscus syriacus ‘Red Heart’: Erg mooie zuiver witte bloemen die langdurig bloeien.
  • Hibiscus syriacus ‘woodbridge’: Lichtrode bloemen van augustus tot en met oktober.

Vermeerderen
Hibiscus laat zich goed vermeerderen middels het nemen van een houtstek of door afleggen.

Combineren met

  • Viburnum Tinus (Sneeuwbal)
  • Heder (Klimop)
  • Syringa
Heesters

Ilex (Hulst)

Een wintergroene bladhoudende heester die van oorsprong in Nederland voorkomt is de Ilex Aquifolium, ook wel scherpe hulst genoemd. Het leerachtige glanzende blad heeft scherp gekartelde randen. Om deze reden worden er vaak hagen van Ilex Aquifolium aangeplant tegen ongenode gasten daar deze door de scherp gekartelde bladeren bijna ondoordringbaar zijn. In het najaar tot ver in de winter draagt de Ilex rode bessen die vooral door bloemschikkers dankbaar in kerstversieringen worden verwerkt. Kwekers hebben ook een variëteit ontwikkeld zonder de gemeen prikkende bladeren. Dit is de Ilex aquifolium ‘J.C. van Tol’. Een extra voordeel is dat de ‘J.C. van Tol’ zelfbestuivend is evenals de ‘Pyramidalis’ en ‘Alaska’.

Snoei
Indien de Ilex solitair is aangeplant, snoei deze dan het liefst met een snoeischaar (vormsnoei). Als haag kan je deze klus het beste met de heggenschaar uitvoeren. De Ilex verdraagt sterke snoei, zelfs indien je een heel oud verwaarloosd exemplaar met een beugelzaag tot een meter boven de grond afzaagd zal deze weer uitlopen, en uiteindelijk weer een mooie gedrongen struik worden. Een Hulst is niet heel kieskeurig wat betreft de snoeitijd. Snoei de Hulst in geen geval als het vriest. De beste periode is voor de langste dag (rond 21 juni) en dan bij voorkeur in maart.

Populairste soorten

  • Ilex Aquifolium
  • Ilex ‘Silver queen’
  • Ilex ‘Golden van Tol’
  • Ilex ‘Pyramidalis’
  • Ilex ‘Alaska’

Combineren met

  • Erica Carnea (Winterheide)
  • Geranium
  • Viburnum Tinus (Sneeuwbal)
Heesters

Hypericum (Hertshooi)

De Hypericum die in het Nederlands Hertshooi genoemd wordt bestaat uit een grote groep planten. Er zijn soorten die niet veel hoger zullen worden dan 50cm en vaak ingedeeld worden bij de vaste planten of half heesters. De grotere Hypericum soorten kunnen, afhankelijk van de soort tot wel 150cm hoog worden en worden dan ingedeeld bij de heesters. Omdat de Hertshooi een houtachtig gewas is en met meerdere scheuten uit de grond komt kan je zowel de kleine als de grote soorten het beste in de heestergroep onderbrengen. Maar niet alleen de verschillende maten veroorzaken verwarring ook het blad van de Hypericum zet je vaak op het verkeerde been. Zo zijn er bladverliezende Hypericum soorten maar ook half wintergroene of volledig wintergroene soorten.

Standplaats
Hypericum staat het liefst op een humusrijke permanent vochtige grond. De Hertshoi doet het zowel in de schaduw als in de halfschaduw. Hoe meer zonlicht de Hertshooi krijgt hoe rijker de bloei zal zijn. Hypericum is over het algemeen gevoelig voor Roestziekte. Dit is te herkennen aan de roestbruine sporenhoopjes op de bladen. Preventief behandelen tegen roest is sterk aan te bevelen.

Onderstaande soorten komen van nature voor in Nederland en België

  • Hypericum canadensis (Canadees hertshooi)
  • Hypericum dubium (Kantig hertshooi)
  • Hypericum elodes (Moerashertshooi)
  • Hypericum hirsutum (Ruig hertshooi)
  • Hypericum humifusum (Liggend hertshooi)
  • Hypericum maculatum (Gevlekt hertshooi)
  • Hypericum montanum (Berghertshooi)
  • Hypericum perforatum (Sint-Janskruid)
  • Hypericum pulchrum (Fraai hertshooi)
  • Hypericum tetrapterum (Gevleugeld hertshooi)

Snoeien
De lage Hypericum soorten hoef je nooit te snoeien. Hogere soorten snoei je in maart terug tot ongeveer 15cm boven de grond.

Vermeerderen
Hertshooi laat zich goed vermeerderen middels het nemen van een houtstek.

Combineren met

  • Iberis
  • Rosmarinus
  • Aconitum (Monnikskap)

Populaire soorten
Hypericum androsaemum: Opgaande Hertshooi die ongeveer 100cm hoog zal worden. De jonge, vaak roodachtige, stengels kunnen onder voor de plant ideale omstandigheden woekeren.

Hypericum calycinum: Opgaande Hertshooi die ongeveer 100cm hoog zal worden. Doordat de calycinum erg gevoelig is voor roestziekte planten wij deze soort niet meer aan.
 
Hypericum dummeri ‘Peter Dummer’: Breed uitgroeiende Hertshooi die ongeveer 80cm hoog zal worden. De gele bloemen, die bloeien vanaf juli tot en met september, hebben soms wel een doorsnede van 8,5cm.

Hypericum ‘Hidcote’: Breed uitgroeiende ongeveer 100cm hoog wordende Hertshooi die half wintergroen is. Als je op zoek bent naar een goede bodembedekkende Hertshooi is dit een uitstekende keuze. De heester is goed winterhard en bloeit vanaf juli tot en met oktober.

Hypericum hircinum: Slechts 50 cm hoog is deze zeer rijk bloeiende Hertshooi die na de bloei bruinrode vruchten zet die langzaam naar zwart zullen verkleuren.

Hypericum inodorum: Lijkt sterk op de hierboven beschreven Hertshooi maar is met een maximale hoogte van ongeveer 100cm de helft groter.

Hypericum inodorum ‘Orange Flair’: Deze zeer mooie soort tref je regelmatig aan in boeketten. Deze Hertshooi bereikt een maximale hoogte van ongeveer 75cm. DE bloemen bloeien vanaf juni tot en met augustus en vormen daarna zeer mooie vruchten die uiteindelijk donkerrood kleuren.

Hypericum moserianum: Laag half wintergroen breed uitgroeiende Hertshooi die niet veel hoger zal worden dan 50cm.

Heesters

Hamamelis (Toverhazelaar)

Hamamelis heeft als Nederlandse naam Toverhazelaar. De grote vraag blijft wat nou precies de reden is dat de Hamamelis Toverhazelaar genoemd wordt. Het kan zijn omdat de Hamamelis in de herfst schitterende herfstkleuren tevoorschijn tovert, de bladverliezende heester midden in de winter op het kale hout bloeit met heerlijk geurende bloemen of is het omdat een extract van de Hamamelis door de indianen toverkracht toegeschreven wordt. Wat de reden ook is een Hamamelis is een schitterende sierheester die als er ruimte genoeg is in geen tuin mag ontbreken. Hamamelis wordt namelijk niet alleen groot en breed de Hamamelis heeft een grote hekel aan snoeien. Hamamelis heeft graag een plaats in de zon of halfschaduw en doet het, op zware kleigronden na, op iedere grondsoort. Zet Hamamelis op een plaats met een donkere achtergrond zodat de bloemen mooi afsteken.

Hamamelis mollis met als Nederlandse naam Chinese toverhazelaar is een sterke rechte heester die wel 300cm hoog kan worden. De twijgen van deze Hamamelis zijn licht behaard. De Hamamelis mollis is een zeer rijk bloeiende soort van december tot en met februari en ruikt erg lekker. Het blad van de Chinese toverhazelaar is opvallend groter dan de andere soorten.

Hamamelis japonica met als Nederlandse naam Japanse toverhazelaar is een grote bladverliezende sierheester die wel 500cm hoog kan worden en zeer breed uitgroeit. Het blad van deze Hamamelis is kleiner en de bloemen geuren maar heel licht. Opvallend is de bruinrode voet van de felgele bloemen.

Hamamelis intermedia is de meest voorkomende Toverhazelaar in de Nederlandse en Belgische tuinen. Het is een kruising meestal tussen de Hamamelis japonica en de Hamamelis mollis of andere soorten.

Snoei
Alle Hamamelis soorten hebben een hekel aan snoei. Het beste is dan ook deze schitterende sierheester als solitair aan te planten en enkel dode en/of schurende takken uit te knippen. Als het echt niet anders kan laat de Hamamelis snoei wel toe maar het komt de natuurlijke vorm niet ten goeden. Houd er rekening mee dat Hamamelis op twee en meerjarig hout bloeit.

Wetenswaardigheden
Hamamelis wordt ook wel Whitch Hazel genoemd wat verband houd met de wichelroede vorm van de takken. De Hamamelis groeit namelijk met Y-vormige vertakkingen.

Vermeerderen
Hamamelis soorten laten zich goed vermeerderen middels afleggen.

Combineren met

  • Mertensia
  • Uvularia
  • Hepatica
Heesters

Hydrangea quercifolia (Eikenbladhortensia)

De Hydrangea quercifolia heeft zijn Nederlandse naam Eikenbladhortensia of Eikbladige Hortensia te danken aan het feit dat het blad sterk lijkt op het blad van de Eik. Voel je echter aan het blad van de Eikenbladhortensia dan merk je al gauw dat het veel zachter is dan het blad van de Eik wat overigens ook meer glimt dan het blad van de Hydrangea quercifolia. Het blad van de Hydrangea quercifolia kleurt net als het blad van de Eik in de herfst erg mooi naar purperrood. De Hydrangea quercifolia bloeit met witte pluimvormige bloemen van juli tot en met augustus. De jonge viltige roodbruine takken kunnen invriezen maar de Hydrangea quercifolia zal wel weer uitlopen. De Eikenbladhortensia vermeerderd zich middels worteluitlopers waardoor de breedte, indien geen onderhoud gepleegd wordt, wel 300cm kan zijn. Ondanks de worteluitlopers is de 200cm hoog wordende Hydrangea quercifolia zeer goed in bedwang te houden door simpelweg de uitlopers weg te steken. Gooi deze uitlopers niet weg maar geef ze aan familie of vrienden die ze vervolgens een mooie plaats in hun tuin kunnen geven en zo ook van de niet erg veel voorkomende Hydrangea quercifolia kunnen genieten.

Snoei
De Eikenbladhortensia hoeft niet tot nauwelijks gesnoeid te worden. Je kan in het voorjaar controleren op dode en/of beschadigde takken en die dan wegnemen.

Populaire soorten

  • Hydrangea quercifolia ‘Back Porch’: Mooie gedrongen soort die niet hoger zal worden dan 150cm. Bloeit met witte pluimvormige bloemen vanaf juli tot en met september.
  • Hydrangea quercifolia ‘Flemygea’: 120cm hoog wordende Eikenbladhortensia met witte grote bloemen vanaf juli tot en met augustus. Opvallend mooie purperrode herfstkleur.
  • Hydrangea quercifolia ‘Harmony’: Bloeit lekker lang door tot en met september met witte bloemen.

    Hydrangea quercifolia ‘Little Honey’: 125cm hoge heester met wat geler blad dan bovengenoemde soorten.
  • Hydrangea quercifolia ‘Sikes Dwarf’: Mooie grote langwerpige witte bloempluimen van wel 25cm lang. Begint pas in augustus te bloeien tot en met september.

Vermeerderen
Hydrangea quercifolia zal zichzelf met worteluitlopers vermeerderen. Simpel afsteken van een worteluitloper en deze planten op een mooie plaats in de tuin volstaat.

Heesters

Hydrangea serrata (Berghortensia)

De Hydrangea serrata met de Nederlandse naam Berghortensia is een wat minder bekende soort maar, voor wie hem niet kent, wel zeer de moeite waard om te leren kennen. De Hydrangea serrata lijkt sterk op de Hydrangea macrophylla maar heeft dunnere takken en is beter winterhard. De Hydrangea serrata bloeit met zogenaamde randbloeiers ook wel ‘Lace cap’ genoemd. In het midden bevinden zich de kleine fertiele bloemen met daaromheen de grote steriele bloemen. De bloemen vertonen schitterende herfstkleuren. De Hydrangea serrata soorten hebben langwerpig groen getand blad van 5 tot 15 cm lang. Berghortensia’s worden afhankelijk van de variëteit 75 tot 125 cm hoog en bloeien tussen mei en augustus.

Snoei
Het is verstandig om ieder jaar in het vroege voorjaar één of twee takken tot op de grond weg te knippen. Zeker niet te veel en kies de lelijkste of zwakste takken. Op deze manier pas je een verjongingssnoei toe zonder dat je ziet dat de heester gesnoeid is. Indien de Hydrangea serrata al jaren lang niet gesnoeid is dan is de beste manier om de heester in vier jaar tijd te verjongen. Dit doe je door het eerste jaar een kwart van de takken tot op de grond weg te snoeien en het volgende jaar weer een kwart enz.

Populaire soorten
Hydrangea serrata ‘Grayswood’: Deze schitterende Berghortensia bloeit vanaf augustus tot en met oktober met wit en bordeauxrode bloemen die naarmate de herfst in zicht komt steed roder van kleur wordt om uiteidelijk geheel donkerrood te kleuren. De hoogte is ongeveer 100cm en de bladverliezende struik wordt 80cm breed. Liefst een plaats in de zon tot halfchaduw.
 
Hydrangea serrata ‘Bluebird’: Duidelijk blauwe bloemen met daaromheen roze steriele bloemen die vanaf juli tot en met augustus bloeien. Bladverliezende struik van 100cm hoog en 80cm breed.

Vermeerderen
Hydrangea serrata laat zich over het algemeen redelijk goed vermeerderen middels afleggen.

Heesters

Hydrangea aspera (Fluweelhortensia)

De Hydrangea aspera is één van mijn favoriete hortensia soorten die ik als het even kan in ieder beplantingsplan opneem. Hydragea aspera wordt in het Nederlands Fluweelhortensia genoemd. De naam Fluweelhortensia dankt deze bladverliezende heester aan het feit dat het grote blad sterk behaard is. Het blad van de Hydrangea aspera is zo sterk behaard dat de bladkleur groengrijs is wat een zeer fraaie achtergrond is voor de schitterende grote bloemen die vanaf begin juli tot eind september bloeien. De grote schermbloemen zijn in het midden opvallend paars met aan de randen witte tot paarswitte steriele bloemen. De Hydrangea aspera wordt als je niet snoeit ongeveer 200cm hoog al heb ik een aantal keren een Hydrangea aspera gezien die wel tot 300cm hoog gegroeid was. Hydrangea aspera heeft geen speciale wensen voor de grondsoort al zou een kruiwagen humusrijke grond in het plantgat wel zeer gewaardeerd worden. Plant deze schitterende Fluweelhortensia op een plaats in de zon of halfschaduw.

Snoei
Het is verstandig om ieder jaar in het vroege voorjaar één of twee takken tot op de grond weg te knippen. Zeker niet te veel en kies de lelijkste of zwakste takken. Op deze manier pas je een verjongingssnoei toe zonder dat je ziet dat de heester gesnoeid is. Indien de Hydrangea aspera al jaren lang niet gesnoeid is dan is de beste manier om de heester in vier jaar tijd te verjongen. Dit doe je door het eerste jaar een kwart van de takken tot op de grond weg te snoeien en het volgende jaar weer een kwart enz.

Populaire soorten

  • Hydrangea aspera ‘Macrophylla’: De bloemen van deze Fluweelhortensia zijn lilablauw met witte steriele bloemen.
  • Hydrangea aspera subsp. Sargentiana: Zet deze Fluweelhortensia op een beschutte plaats. Bloemen zijn lilapaars met witte steriele bloemen

Vermeerderen
Hydrangea aspera laat zich over het algemeen redelijk goed vermeerderen middels afleggen.

Heesters

Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ (Amerikaanse hortensia)

Als ik in de gelegenheid ben om mijn persoonlijke voorkeuren op plantengebied uit te spreken dan is de Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ een plant die ik steevast zal noemen. De Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ die ik altijd afkort naar Hydrangea ‘Annabelle’ is een Hortensia die vanaf juni totdat de eerste vorst zijn intrede doet met spectaculaire bloemen bloeit. De crème witte bloemen kunnen een doorsnede bereiken van wel 30cm. De Hydrangea ‘Annabelle’ verlangt een standplaats in de zon maar wil dan wel graag een licht vochtige grond. Hoe meer in de schaduw hoe slapper de plant zal worden. Let op dat de grond wel goed doorlatend is daar Hortensia’s in de winter geen natte voeten willen hebben. Als er één Hortensia is die goed tegen vorst kan dan is het wel deze sterke soort die je trouwens bijna niet fout kan snoeien.

Snoeien
Het snoeien van Hortensia soorten roept net als bij Rozen, Lavandula en Buddleja erg veel vragen op. Of dit veroorzaakt wordt doordat erg veel mensen van deze planten houden waardoor er verhoudingsgewijs zo regelmatig om gevraagd wordt of dat men het echt zo moeilijk vindt is mij niet duidelijk maar bij de Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ kan eigenlijk niets fout gaan daar deze op éénjarig hout bloeit. Snoei eind maart de Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ terug tot op ongeveer 25cm hoogte. Makkelijker kunnen we het niet maken……

Bijzonderheden
Ik hoop dat ik niemand afschrik een Hydrangea ‘Annabelle’ in de tuin te planten als ik zeg dat het verstandig is om direct na de snoei een steunring te plaatsen om later omvallen van de plant te voorkomen. Een steunring zie je, indien vroeg genoeg geplaatst, al snel niet meer en de Hortensia zal je erg dankbaar zijn.

Vermeerderen
Hydrangea arborescens ‘Annabelle’ laat zich goed stekken of afleggen.

Combineren met

  • Hosta (Hartlelie)
  • Peonia
  • Epimedium
Heesters

Hydrangea paniculata (Pluimhortensia)

Ben je op zoek naar een sterke, rijkbloeiende en winterharde Hortensia dan is de Hydrangea paniculata een aanrader. Bovendien is de Hydrangea paniculata makkelijk te snoeien en stelt minder hoge eisen aan de vochtigheid van de grond. Hydrangea paniculata word in het Nederlands meestal Pluimhortensia genoemd maar ook de namen Schapenkophortensia en Waterstruik hoor ik regelmatig. De Hydrangea paniculata is wel een vrij grote Hortensia die, indien er geen snoei toegepast wordt, makkelijk 300 cm hoog en breed kan worden. Indien de plant op, onderstaande, correcte wijze gesnoeid wordt zal hij maximaal 120 cm hoog en breed worden.

Populaire soorten
Hydrangea paniculata ‘Grandiflora’: Dit is meest verkochte Schapenkophortensia in Nederland en België. De ‘Grandiflora’ bloeit met grote dichte wit crème pluimen, van wel 30 cm lang en 10 cm breed, die na de bloei verkleuren naar roze. De bloemen steken prachtig af tegen het grote donkergroene blad. De bloeitijd is vanaf juli tot en met augustus.

Hydrangea paniculata ‘Tardiva’: Voor als je geen genoeg kan krijgen van de bloemen van Schapenkophortensia’s is de ‘Tardiva’ een zeer geschikte keuze. Waar de ‘Grandiflora’ in augustus uitgebloeid is begint de ‘Tardiva’ pas te bloeien tot en met september. De bloemen van deze Hortensia zijn wat meer roze van kleur.

Hydrangea paniculata ‘Kyushu’: Iets kleinere Schapenkophortensia met minder volle bloempluimen die van augustus tot en met september bloeien. Meer opgaande vorm.

Hydrangea paniculata ‘Unique’: Deze Belgische cultivar heeft helderwitte en zeer grote bloempluimen die wel tot 40 cm lang kunnen worden. Deze Hortensia bloeit van augustus tot en met september. De grote bloemen verkleuren erg mooi van crème wit naar purperroze.

Snoeien
Alle Hydrangea paniculatasoorten zijn zeer eenvoudig te snoeien daar de plant op éénjarig hout bloeit kan je eigenlijk niets fout doen. Snoei alle takken van deze Hortensia tot op ongeveer 25 cm boven de grond af. De beste periode is half tot eind maart.

Vermeerderen
Alle Hydrangea paniculata soorten laten zich makkelijk vermeerderen middels afleggen.

Combineren met

  • Epimedium
  • Hosta (Hartlelie)
  • Paeonia